2278216005

i dorosłym praw dziecka po to, by dziecko mogło być w pełni podmiotem swych praw w praktyce.

Celowi temu ma służyć m.in. edukacja w dziedzinie praw dziecka i ich ochrony.⁴¹

Również w Polsce, po długim okresie zaniedbań w tej dziedzinie (o których m.in. czytamy w preambule obowiązującej od 1997 roku Konstytucji), prawa i wolności człowieka - w tym także, a może przede wszystkim dziecka - stały się przedmiotem wielu rozważań teoretycznych i działań praktycznych zmierzających do umocnienia państwa prawa, demokracji, wolności, prawdy, sprawiedliwości.

To samo zdanie odnieść można do praktyki praw człowieka - dziecka, która w krajach demokratycznych, a zwłaszcza w krajach Unii Europejskiej wkomponowana jest w cały system oddziaływań (politycznych, gospodarczych, kulturalnych, edukacyjnych i innych) mających na celu stworzenie strefy wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości zbudowanej na nierozdzielnych, powszechnych zasadach ludzkiej godności, wolności, równości i solidarności.⁴²

Kwestia praw i wolności człowieka, w tym także praw dziecka i ich ochrony, wywołuje obecnie, u progu XXI wieku olbrzymie zainteresowanie filozofów i uczonych, uwikłana jest w wiele znaczeń i kontekstów (antropologicznych,    epistemologicznych,    metodologicznych,

aksjologicznych, pedagogicznych i innych) wymagających całościowego (holistycznego i kompleksowego) ujęcia, a jednocześnie wskazania tego, co ważne i swoiste dla teorii pedagogicznych.

Dla potrzeb pedagogiki szczególnie cenne są badania nawiązujące do założeń filozofii chrześcijańskiej, których przedmiotem są wartości ogólnoludzkie, stanowiące wspólne dziedzictwo ludzi wierzących, jak i niewierzących, a których ważnym punktem odniesienia jest godność człowieka i wartość osoby ludzkiej.

Godność jest podstawą wszystkich integralnie ujmowanych praw i wolności, a jej brak eliminuje jakiekolwiek prawa i wolności człowieka, w tym także dziecka. Z pojęciem godności wiąże się podmiotowość dziecka, poszanowanie której czyni go pełnoprawnym członkiem społeczeństwa. Przestrzeganie praw, godności i wolności daje dziecku szansę właściwego rozwoju zarówno w rodzinie, jak i w społeczeństwie, braki w tym zakresie niweczą bądź utrudniają ten rozwój, na co zwracało i zwraca uwagę wielu filozofów, etyków, pedagogów.

Ze względu na fakt, że nie wszyscy dorośli uwzględniają tę zasadę w praktyce, istnieje pilna potrzeba szerszego uwzględniania teorii ⁴¹Zob. R. Rosa (red.), 1999: Prawa i wolności człowieka w edukacji demokratycznego państwa, Siedlce; R. Rosa (red.), 2005: Prawa i wolności człowieka w edukacji, Siedlce; R. Matysiuk, R. Rosa, 2009: Prawa człowieka - prawa dziecka. Podstawy filozoficzno-aksjologiczne i pedagogiczne, Siedlce; R. Rosa, B. Bocian (red.), 2009: Edukacja do demokracji, bezpieczeństwa i praw człowieka w początkach XXI wieku, Siedlce.

⁴²Karta Podstawowych Praw Unii Europejskiej. Tekst z objaśnieniami Sekretariatu Konwencji, 2002, Wyd. „Zakamycze”, Zakamycze, s. 7.

19