• Płaszczyzna przyrodnicza, społeczna i kulturowa, dla pedagoga ważna jest płaszczyzna społeczna, gdzie człowiek nawiązuje relacje interpersonalne, płaszczyzna kulturowa to pewne wartości, wszystkie te płaszczyzny należy brać pod uwagę [Kamiński]
• Trzy pary środowisk:
o Obiektywne (to, po co może człowiek sięgać) i subiektywne (to, co jest najbliżej człowieka i najsilniej na niego wpływa) o Bezpośrednie i pośrednie o Materialne (wytwory) i niematerialne (wartości)
[Radlińska]
• Środowisko przedstawione za pomocą kręgów środowiskowych [Pieter]
• Środowisko wychowawcze w różnych ramach przestrzenno-społecznych [Trempała]
Środowisko wychowawczefSośnicki) - ogół sytuacji wychowawczych
Środowisko wychowawcze (Znaniecki) - odrębne środowisko społeczne, które grupa wytworzyła dla osobnika mającego zostać jej członkiem po odpowiednim przygotowaniu Środowisko wychowawcze(Kamieński) - dwa rodzaje środowiska wychowawczego:
• Środowisko naturalne - członkowie nastawieni na realizację zadań wychowawczych
• Środowisko społeczne - pełni funkcję wychowawczą (np. rodzina)
Społeczność lokalna - nieodłączny element otoczenia życia jednostki otoczenia życia jednostki
Środowisko może dawać rozwój, blokować ten rozwój, nie pozwalać na rozwój jednostki. Pedagog musi umieć rozpoznać środowisko, zdiagnozować je.
Orientacje metodologiczne w pedagogice społecznej (Kargulowa):
•> Naturalistyczna - środowisko to kompleks warunków które sprzyjają naturalnemu wzrostowi i rozwojowi jednostki
❖ Pozytywistyczna - środowisko to źródło bodźców stymulujących rozwój wychowanka z zastosowaniem kreowania pożądanych wzorów sytuacji wychowawczych z zastosowaniem ocen i zachęt
❖ Humanistyczna - środowisko to układ społecznych interakcji świadomych podmiotów społecznych