II. Co to jest ekonomia społeczna?
Część osób widzi w przedsiębiorczości społecznej alternatywę dla inwestowania pieniędzy publicznych w realizację konkretnych celów społecznych, na dodatek w efektywny i kosztowo wydajny sposób. Ponadto szczególną uwagę na sektor ekonomii społecznej zwraca także Komisja Europejska. W komunikacie, wydanym 25 października 2011 roku, wskazuje, że:
Reagując innowacyjnością społeczną na niezaspokojone jeszcze potrzeby, przedsiębiorstwa społeczne uczestniczą w inteligentnym rozwoju; poprzez uwzględnienie własnego oddziaływania na środowisko i długoterminową wizję przyczyniają się do trwałego wzrostu gospodarczego; poprzez stawianie na człowieka i spójność społeczną stanowią centrum rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu'.
Przedsiębiorstwa społeczne są zatem bardzo ważną częścią gospodarki, ale wciąż stosunkowo nową, a tym samym rozwijającą się formą działalności gospodarczej. Są one poniekąd spoiwem pomiędzy biznesem, sektorem publicznym i sektorem pozarządowym, łącznikiem, którego do tej pory w polskich realiach brakowało. Z tego faktu wynika ich siła, ale również większość wyzwań, z którymi muszą się zmierzyć.
Aby przedsiębiorstwa społeczne spełniły pokładane w nich nadzieje na nadanie nowej jakości współpracy trzech wspomnianych środowisk, muszą zostać uznane za równoprawnych partnerów w dialogu. Ten proces jest dość zaawansowany w sektorze publicznym, który dostrzega potencjał ekonomii społecznej i coraz częściej w jej podmiotach widzi partnera, a nie kolejnego beneficjenta. Podobnie jest w sektorze pozarządowym, który postrzega przedsiębiorczość społeczną jako efektywną drogę do realizacji celów społecznych, pozwalającą na większą autonomię działania i osiągnięcie niezależności finansowej w długim horyzoncie czasowym. Również sektor prywatny coraz częściej przekonuje się, że istnieją przedsiębiorstwa utworzone, by realizować konkretne cele społeczne, które u swych podstaw mają także ideę efektywności ekonomicznej, oraz że całkowicie akceptowalny społecznie jest fakt prowadzenia wymiany gospodarczej z takimi podmiotami bez bycia posądzonym o wykorzystywanie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym do realizacji swoich celów. Jednak w świadomości sektora biznesowego wciąż istnieje potrzeba przejrzystego opisu tego, czym są przedsiębiorstwa społeczne, by jasne było, jakie korzyści niesie ze sobą współpraca z tymi podmiotami.
Przedsiębiorstwa społeczne powstają, by realizować określone cele społeczne. Aktywizują poszczególne grupy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, a także społeczności lokalne, w których funkcjonują. Wiele z tych podmiotów wypracowało model działania, który pozwala na właściwe wykorzystanie niezagospodarowanego dotąd potencjału ludzkiego. Z założenia przedsiębiorstwa społeczne powinny realizować cele społeczne, posługując się narzędziami biznesowymi. Ich działalność ma być także uzasadniona ekonomicznie, a dostarczane przez nie produkty i usługi powinna cechować wysoka jakość. Można powiedzieć, że na płaszczyźnie społecznej podmioty te spełniają swoją funkcję bardzo dobrze, natomiast wciąż się uczą, jak efektywnie działać w aspekcie biznesowym.
' Komunikat Komisji Europejskiej „Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości społecznej", Komisja Europejska, Bruksela, 2011 r.