Modele rozwoju nauki dzieli sie na:
• autonomiczne - czynniki wewnętrzne, naukę odróżnia się od tego, co na zewnątrz, co nauką nie jest, szuka sie linii demarkacyjnej dającej kryteria rozróżnienia
• heteronomiczne - na rozwój wpływają rozmaite treści, nauka może być traktowana jako część kultury, bada się jej powiązania i relacje z innymi dziedzinami np. sztuką, polityką, ideologią
oraz na:
• synchroniczne - badanie sanu statycznego (stop-klatka), zatrzymanego w momencie czasu
• diachroniczne- badanie w czasie
o model z czynnikami autonomicznymi (Popper)
° model heteronomiczny (Kuhn)
Rewolucje naukowe:
• Kuhn - model ciągłych rewolucji, mają one charakter budujący
• Poper - brak mocy tworzącej, wymyślanie nowości, a potem burzenie teorii (falsyfikacjonizm)
redukcja globalna i lokalna (Stefan Amsterdamski)
• lokalna - wąskie dziedziny lub małe zmiany
• globalna - na odwrót
Szczuciński:
• przełomy (mniejsze)
• rewolucje (wstrząsają posady)
Kuhn: Struktura rewolucji naukowych (1962)
Krytyka kumulatywnej teorii historii, która usiłuje przedstawić rozwój nauki jako proces dochodzenia do aktualnego jej stanu, w zamian podejście historiograficzne, nauka to to, co opiera się na paradygmacie.
nauka normalna - zbiór badań opartych o paradygmat paradygmat - ogólnie przyjmowany standard, osiągnięcie, które stanowi wzorzec dla nauki, schemat rozwiązywania problemu