26413

geopolityka naturalna (przyrodnicza) - rozwój państw i narodów zdeterminowany geograficznie. Dzieli się na biologiczną i geograficzną. Ratzel uprawiał biologiczną. Wywódł 7 tez: a) przestrzeń państwa poszerza się wraz z ekspansją ludności mającą tę samą kulturę b) terytorialny wzrost następuje za innymi aspektami rozwoju państwa c) państwo rośnie przez wdiłanianie mniejszych jednostek politycznych d) granica jest peryferyjnym organem państwa, któiy odzwierciedla jego silę i rozwój, stąd nie jest ona stała e) państwa w trakcie rozwoju szukają terenów nadających się do wchłonięcia f) kierunek ekspansji przesuwa się od państw bardziej do słabiej rozwiniętych g) dążenie do ekspansji terytorialnej rośnie w miarę poszerzania się obszaru.. Państwo potrzebuje do rozwoju Lebensraum.

Geopolityka polityczna - termin wskazuje na przestrzenne uwarunkowania polityki międzynarodowej państwa. Skupia się na zmianie znaczenia poszczególnych rodzajów wojsk i taktyki wojennej. To geostrategia. Istotne jest morze np. Rosja jest paradoksalnie państwem lądowym gdyż z północy może jest zamarznięte a czarne i bałtyckie ograniczone cieśninami. Wg Mackindera obecnie morza tracą na znaczeniu.i najlepszą fortecą niedostępną dla statków jest Eurazja. Dlatego Rosja interesuje się obszarami w Azji. Seversky uważał lotnictwo za istotne gdyż wykazał bliskość położenia centrów gospodarczych mocarstw. Cohen uważa że są 2 regiony strategiczne: euroazjatycki, kontynentalny pod władzą komunistów i zależny od handlu nadmorski pod kontrolą USA. Pozostałe regiony (np. Bliski wschód) są areną wojen zastępczych między regionami strategicznymi.

Geopolityka ekonomiczna. Panregiony utożsamione z regionami ekonomicznymi - dzielą świat na strefy wpływów - amerykański, euro-adfrykański, dalekowschodni. Dominacja USA po II WW spowodowała że geopolityka ekonomiczna jest nauką o regionalizacji światowego systemu ekonomiczno - politycznego.

Kjełlen wydziela kryteria badania państwa:

kratopolityka - nauka o organizacji władzy

socjopolityka - badanie stosunków i potrzeb społecznych

etnopolityka - nbadanie psychologii narodu

ekopolityka - nauka o gospodarce

geopolityka - badanie środowiska geograficznego państwa