104576

Historia fio/ofii - Sokrates i

Sokrates (470 - 399 p.n.e.)

•    cnota (gr. arete) - dobro bezwzględne, najwyższe, o które człowiek powinien zabiegać bez względu na niebezpieczeństwa

o panowanie nad sobą jest cnotą naczelną, wyzwala umysł spod zwierzęcych popędów o umiarkowanie o stałość

•    intelektualizm etyczny Sokratesa

o cnota jest wiedzą - wiedzieć, cc jest sprawiedliwe to jest to samo, co być sprawiedliwym, gdyż człowiek, który wie, co jest sprawiedliwe, nie umie już żyć niesprawiedliwie o cnoty można się nauczyć o sposoby nauczania wiedzy i cnoty

■    elenktyczny - zbijanie tez przeciwnika poprzez wyprowadzanie z nich wniosków, dcwcdzących wewnętrznej sprzeczności tych tez

■    maieutyczny - dopomaga dojść do uświadomienia sobie prawdy poprzez zadawanie pytań - człowiek posiada bowiem intuicyjną wiedze o dobru

o aby zdobyć cnotę czystą i najwyższą należało wcześniej zdobyć inne cnoty -uczciwość, męstwo itp„ nie można bowiem pojąć cnoty najwyższej, będąc jednocześnie pozbawionym cnoty niższej o poznanie cnoty i wiedzy

■    pragnienie - dążenie do dóbr pozornych

■    wola - dążenie do prawdziwego dobra, dążenie oparte o wiedzę

o człowiek nie musi być użyteczny, by posiąść cnotę - wystarczy, że będzie uczciwy i odważny i będzie chciał pojąć wiedzę i podporządkować się prawdzie

•    metoda indukcyjna - przechodzenie od przesłanek większych do mniejszych

•    wychowanie to nie tylko przekazywanie wierzeń, umiejętności praktycznych i norm moralnych, ale pomoc w osiągnięciu dobra najwyższego - to dążenie do wiedzy o tym, co dobre

•    nauki o państwie

o krytyka demokracji

o postulat poświęcenia partykularnych interesów polityków dla dobra duchowego i telos - dobra państwowego