Siła sprawcza filtracji • efektywne ciśnienie filtracyjne EFP
Siła sprawcza filtracji to efektywne ciśnienie filtracyjne, które oznaczamy EFP, do jego obli-czania należy wziąć pod uwagę objętość moczu pierwotnego, GFR i GFRX. EFP jest wypadkową ciśnienia hydrostatycznego naczyń włosowatych w kłębuszkach nerkowych (ciśnienia tętniczego) - PGC. To ciśnienie jest regulowane systemowo (MAP), miejscowo (gradient między odcinkiem doprowadzającym a odprowadzającym) przez komórki me-zangialne, jest to autoregulacja przepływu. Silą przeciwną jest ciśnienia hydr ostatycznego przestrzeni światła torebki kłębuszka nerkowego - ciśnienie transmuialne PT: PGC - PT Należy uwzględnić też efektywne ciśnienie onkotyczne - różnica między ciśnieniem osmotycznym wywieranym przez osocze a ciśnieniem osmotycznym ultrafiltratu klębusz-kowego:
Ponieważ białka nie są filtrowane w dużych ilościach, FIT pomija się i tylko ciśnienie onkotyczne przeciwstawia się filtracji:
EPF = ( PGC - PT ) - (IIGC - nT )
Kiedyś przyjmowano, że EFP = 35mmHg (70mmHg - ciśnienie w naczyniach włosowatych, 5mmHg - ciśnienie hydrostatyczne w torebce, 30mmHg - efektywne ciśnienie onkotyczne) - EFP = 70 - (5 + 30). Dziś przyjmuje się, że EFP = 1 OmmHg, stąd ciśnienie w naczyniach = 5OmmHg, ciśnienie w torebce =15mmHg, ciśnienie efektywne onkotyczne = 25mmHg.
Regulacja przepływu krwi przez nerkę to także regulacja ciśnienia w naczyniach włosowatych, wchodzących w skład błony filtr acyjnej - wpływ na EFP. EFP zmienia się w przebiegu naczyń włosowatych niewiele, o l-3ramHg. Naczynia te nie są oporowe. W wyniku odfiltrowania osocza, ciśnienie onkotyczne FIGC wzrasta stopniowo (zależna od stężenia białek) tak, że w końcowych odcinkach naczyń włosowatych IIGC może równoważyć PGC i osiągnięta jest równowaga ciśnień filtracyjnych - filtracja ustaje.