Jednostka w układzie SI grej (Gy)
Dawka lGy= U/lkg pochłonięcie energii 1 dżula przez 1 kg materiału Dio: dawka potrzebna do lOkrotnej redukcji populacji drobnoustrojów
Promieniowanie katodowe i gamma wnikają głęboko, sterylizacja żywności (także w puszkach), przy dużych dawkach są zmiany smaku, barwy, zapachu, ale metoda używana. Wrażliwość drobnoustrojów:
• Gr- > Gr+
• Komórki wegetatywne > zarodniki, przetrwalniki
• Komórki młode > komórki z fazy stacjonarnej
• Środowisko ubogie > środowisko bogate w zw org
• Wysokie Aw > niskie Aw (środowisko suche- liofilizaty lub mrożonki)
Dawki do lOkGy działają jak pasteiyzacja.
Dawki: kilkanaście-kilkadziesiąt kGy- to procesy radiopasteryzacji i radiosterylizacji nie mają praktycznego znaczenia, bo powodują zmiany sensoryczne i gromadzenie się produktów reakcji radiochemicznych
FAO/WHO- zgoda na dawki do lOkGy dla 50 rodzajów produktów spożywczych
PL- zezwolenie na napromieniowanie i obrót handlowy m.in. pieczarki, przyprawy, suszone
warzywa
Metoda nie jest dopuszczona m.in. w Niemczech, Austrii, Szwecji, Grecji, Portugali
• Działanie fal mikrofalowych i ciepła
• Kawitacja (powstające pęcherzyki gazu rozrywają komórkę + ciepło denaturujące białka)
• 2450 MHz, moc do 650W: po 5min śmierć komórek wegetatywnych większości bakterii chorobotwórczych
• 2450 MHz, moc 1400 W: po 10-20min, zniszczenie spor w środowisku wodnym
• Czynniki: rodzaj drobnoustroju, rodzaj komórek, rodzaj i wielkość żywności, Aw
• Metoda szybka ale nie stosowane przemysłowo
UV:
• Do sterylizacji pomieszczeń, powierzchni
• Powierzchnia owoców, warzyw, serów, ale możliwa zmiana amaku i tworzenie nadtlenków
• 230-270nm
• Mechanizm- indukcja mutacji
• Zasady purynowe i pirymidynowe AA aromatyczne
• Wrażliwość: Gr- > Gr+ > zarodniki, przetrwalniki, wirusy
• Działanie ochronne: melanina, berwniki, wilgoć, subs niskocząsteczkowe (pirogronian), enzymy (katalaza)
• Promieniowanie nie dociera do głębszych warstw żywności.
Słaba działania bakteriobójcze