• Prawa i obowiązki ściśle związane z osobą uprawnionego - chodzi o prawa lub obowiązki pozostające w tak ścisłej relacji do konkretnej osoby iż śmierć uprawnionego lub zobowiązanego czyni niemożliwym jego realizację
- np. służebności osobiste, obowiązek alimentacyjny, użytkowanie, umowy o dzieło, umowa zlecenia, spółka cywilna itp. A także prawo do renty z tytułu uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia czy prawo dożywocia
- do spadku wchodzą natomiast świadczenia wymagalne w chwili śmierci spadkodawcy ale do tego momentu niewypełnione
■ W przypadku dożywocia - śmierć spadkodawcy zobowiązanego z tytułu dożywocia powoduje przejście obowiązków wynikających z tej umowy na jego spadkobierców
■ Jeżeli chodzi o roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie Art. 445 § 1 i 2 nie wchodzi ona do spadku jednak ustawodawca przewiduje od tej zasady jeden wyjątek - roszczenie przechodzi na spadkobierców uprawnionego gdy zostało uznane na piśmie albo gdy powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego.
• Prawa i obowiązki przechodzące na określone osoby niezależnie od tego czy są one spadkobiercami- chodzi tutaj o sytuacje normowane przepisami szczególnymi wskazującymi konkretne osoby na które przechodzą poszczególne prawa (rzadziej obowiązki) - wywołują skutek z mocy samego prawa, niezależnie od woli stron
- przejście takich praw i obowiązków następuje na drodze sukcesji syngularnej (wtedy przepisy prawa spadkowego nie mają zastosowania nawet posiłkowego)
- polega to na tym że określone przedmioty majątkowe (np. sumy znajdujące się na rachunku bankowym) normalnie wejdą w skład spadku i będą podlegały dziedziczeniu albo po dokonaniu odpowiedniej czynności prawnej - zostają wyłączone ze spadku i przechodzą na określone osoby w drodze następstwa pod tytułem szczególnym
- np. Art. 691 KC - po śmierci najemcy w jego miejsce (w stosunek najmu) wstępują osoby wyczerpująco wyliczone w tym artykule jeżeli w chwili jego śmierci stale z nim zamieszkiwały. W razie braku podmiotów uprawnionych stosunek prawny wygasa.
- kolejnym przykładem takiej sytuacji, w której norma prawna stwarza spadkodawcy możliwość złożenia oświadczenia woli powodującego, że pewne przedmioty majątkowe co do zasady wchodzące w skład spadku, zostają wyłączone od dziedziczenia jest sytuacja posiadacza rachunku bankowego, który może wskazać w umowie osoby na których rzecz ma nastąpić wypłata sumy znajdującej się na tym rachunku - krąg osób uprawnionych jest jednak ograniczony do małżonka, zstępnych, wstępnych oraz rodzeństwa
- wskazana osoba staje się wierzycielem banku a określona przez spadkodawcę kwota nie wchodzi w skład spadku
- podobnie członek spółdzielni może wskazać osobę, której spółdzielnia po jego śmierci ma wypłacić udziały (prawo do udziału nie wchodzi w skład spadku)
- to samo tyczy się: służebności mieszkania (w przypadku braku wskazania osób w umowie - służebność wygasa) oraz ubezpieczenia osobowego a także środków emerytalnych
1. Prawa rzeczowe - chodzi przede wszystkim o własność nieruchomości i ruchomości, użytkowanie wieczyste i związaną z tym prawem własność budynków i innych urządzeń oraz o większość praw rzeczowych ograniczonych (przede wszystkim spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu) a także hipoteka i zastaw - ale tylko łącznie z wierzytelnością którą zabezpieczają (jeżeli np. zastaw zabezpiecza wierzytelność, która ma ściśle osobisty charakter a więc taką która wygasa z chwilą jego śmierci - wygasa także zastaw)
3. Prawa z zakresu zobowiązań - stosunki zobowiązaniowe, których podmiotem był spadkodawca w zasadzie nie wygasają w chwili jego śmierci a wynikające z nich prawa wchodzą w skład spadku ( z wyjątkiem tych wskazanych powyżej) niezależnie od tego jakie było źródło zobowiązania - odnosi się to zarówno do roszczeń
odszkodowawczych(deliktowych czy kontraktowych), wierzytelności oraz bezpodstawnego wzbogacenia
■ Roszczenia odszkodowawcze - w skład spadku wchodzą roszczenie o naprawienie szkody (także spowodowanej uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia) poza tymi
2