Oznaczanie wytrzymałości na ścinanie fnl. kata larcia wewnętrznego (OJ i spójności gruntu (c.,’) za pomocą aparatu bezpośredniego ścinania ( aparatu skrzynkowego)
Do wykonania oznaczenia jest potrzebna aparatura, przyrządy i sprzęt pomocniczy:
a) aparat bezpośredniego ścinania (skrzynkowy), o powierzchni kwadratowej i polu Fo=35-50cm2,
b) foremka, szablon do wycinania próbek z gruntu nienaruszonej strukturze, strukturze wymiarach dostosowanych do wymiaru skrzynki aparatu,
c) nóż
d) sprzęt do oznaczania wilgotności
e) sprzęt do oznaczania gęstości objętościowej
f) duża parowniczka lub kuweta do rozdrabniania gruntu w przypadku, gdy ma być badany grunt o namszonej struknirze.
Do badania należy używać próbek w stanie najbardziej zbliżonym do stanu, w jakim grunt będzie pracował w naturze.
Z gruntu o nienaruszonej strukturze i zachowanej wilgotności namralnej (NNS) wycina się co najmniej 5 próbek za pomocą specjalnie wykonanej foremki metalowej (szablonu) o wymiarach odpowiadającym wymiarom ramki metalowej (szablonu) o wymiarach odpowiadających wymiarom ramki aparatu, tj. 6x6cm. Po wciśnięciu foremki w grunt tak, aby górne krawędzie znalazły się nieco poniżej powierzchni gruntu, odcina się pobraną próbkę od pozornego gruntu i wykonuje obie powierzchnie przez ścięcie nożem nadmiaru gruntu zarówno z krawędziami foremki. Należy pozostawić część tego gruntu do oznaczenia wilgotności. Po przygotowaniu gruntu obie części ramki (górna i dolna) łączą się ze sobą za pomocą śrub łączących, a następnie na dno ramki dolnej wkłada się filtr, wykonany z karborundu lub chudego betonu, na którym umieszcza się bibułkę filtracyjną. Na bibułę układa się metalową płytkę ząbkowaną tak , aby ząbki były skierowane do góry, a ich kierunek pochylenia był zgodny z kierunkiem przesuwania się ramki w czasie przeprowadzania ścięcia, a następnie wkłada się przygotowaną próbkę gruntu. Na umieszczoną w skrzynce próbkę wkłada się drugą metalową płytkę perforowaną i ząbkowaną, przestrzegając by , ząbki były skierowane w dół, a kierunek ich pochylenia był odwrotny do kierunku przesuwania się dolnej ramki. Na płytce układa się bibułę filtracyjną, a następnie filtr górny i tłoczek, na którym znajduje się stalowa kulka, zapewniająca osiowe przekazywanie obciążeń. Zmontowaną w powyższy sposób skrzynkę z gruntem ustawia się na poślizgach stołu aparatu w ten sposób ,aby wsporniczek ramki górnej znajdował się blisko trzpienia dynamometru, a wsporniczek ramki górnej znajdował się blisko trzpienia dynamometru, a wsporniczek ramki dolnej dotykał o trzpień połączony z motorkiem elektrycznym, po czym próbkę poddaje się konsolidacji. W tym celu na kulkę stalową nakłada się ramkę z wieszakiem, pilnując, by kulka znajdowała się w zagłębieniu znajdującym się w środku dolnej powierzchni górnej beleczki ramki wieszaka. Ścięcia próbki należy dokonać po osiągnięciu stabilizacji osiadań. Wielkość i koniec osiadania stwierdza się na podstawie dokonanych odczytów czujnika , ustawionego nad kulką tłoka na górnej beleczce ramki obciążającej. Po zakończeniu konsolidacji od następnego obciążenia należy stosować dodatkowe obciążenia.