111067

Zwierzchnictwo tcrUorialnc -pojycif i zasady.

Zwierzchnictwo terytorialne lub suwerenność to władza państwa na jego terytorium. Wszystkie osoby (obywatele i cudzoziemcy) i rzeczy znajdujące się na terytorium państwa podlegają jego władzy i prawu, każde państwo może postępować na własnym terytorium tak jak chce, tzn. jak dyktują to jego interesy. Ponieważ zwierzchnictwo terytorialne jest władzą wyłączną, oznacza to. że żadna inna władza nic może działać na teiytorium państwa bez jego zgody. Zatem państwo ma pełnię władzy na własnym terytorium, ale obowiązujące nonny prawa międzynarodowego (zwyczajowe i umowne) nakładają nań w tym względzie pewne ograniczana.

Zasada zwierzehnictwa terytorialnego, a więc suwerenności terytorialnej oznacza: że tai. kto powołuje się na ograniczane zwierzchnictwa terytorialnego, tzn. pełnej władzy i kompetencji państwa, musi dowieść, iż ograniczaiie takie wynika z konkretnej normy prawa międzynarodowego, wiążącej dane państwo

że każde państwo związane jest tylko takimi ograniczaiiami. jaki uznało, przyjmując konkretne zobowiązania międzynarodowe

Tak więc na własnym terytorium można robić wszystko, co nie jest zakazane przez prawo międzynai odowe.

Zwierzchnictwo terytorialne może być ograniczone na rzecz społeczności międzynarodowej, czyli na rzecz wszystkich państw i icli obywateli (np. prawo przepływu przez obce morze terytorialne lub immunitety jurysdykcyjne dla dyplomatów) lub na rzecz niektórych konkretnych państw' (np. umowy tranzytowe). Jeśli chodzi o działalność podejmowaną pizez państwo na obszarze innego państwa, które może spowodować szkodliwe skutki (w saisie fizycznym) obowiązuje zasada: żadne państwo nie może korzystać z własnej suwerenności terytorialnej w sposób, który narusza suwerenność teiytorialną drugiego państwa.

Zwieizchnictwo taytoriabie obejmuje władzę polegającą z jednej strony na sprawowaniu w obrębie taytorium wszystkich działań i funkcji właściwych państwu, z drugiej zaś - na zapobieganiu wykonywania analogicznych działali ze strony innych podmiotów.