111530

■ Sekretariat do obsługi w/w instytucji

•    odrzucał przynależność ZSRR i Turcji

•    jego pomysł przypada na okres kryzysu gospodarczego, wzrostu dążeń nacjonalistycznych i aktywizacji wrogów integracji

•    plan Brianda zakładał zacieśnienie współpracy Francji z Niemcami i nie pasował do ambicji mocarstwowych potęg

•    na kongresie UP w Berlinie w 1930 r. delegat bryt. opowiedział się za współpracą europejską, ale nie integracją

•    również Niemcy sceptycznie podchodziły do tego planu, ponieważ on uwieczniał status quo i silną pozycję Francji

•    większość państw małych i średnich deklarowała sympatię wobec planu, ale widziały w nim zagrożenie suwerenności

•    zdecydowanie przeciwstawiał się ZSRR, zarzucając cele imperialne i dążenie do izolacji ZSRR

•    ostatecznie w ramach LN powołano w 1930 r. Komisję Studiów nad UE pod przewodnictwem Brianda

•    główne przeszkody integracji wg Brianda: sporne kwestie między krajami europejskimi, silny kryzys gospodarczy, niechętny stosunek ZSRR i WB

•    zarzut, że Briand eksponuje interesy Francji, dojście Hitlera do władzy

•    część propozycji Brianda znalazło się w planie Schumana

c)    projekty tworzenia federacji regionalnych

•    Tomasz Masaryk - na emigracji w USA (1917-18), wysunął projekt związku narodów Europy Środkowej i Wschodniej (Polski, Czech, Słowacji, Rumunii i Węgier) od Bałtyku po Adriatyk i Morze Czarne; w pracy „Nowa Europa" eksponował idęę „Europy Międzymorza"

•    Józef Piłsudski - podobne idee do Masaryka; chciał reaktywować dawną unię polsko - litewską oraz tradycję Rzeczpospolitej Obojga Narodów; chciał utworzenia bloku państw Europy Środkowo -Wschodniej pod przewodnictwem Polski; miała obejmować Litwę, Ukrainę i Białoruś; próby powstania federacji zakończyły się niepowodzeniem z powodu tendencji niepodległościowych i dawnych zaszłości historycznych

•    1930 r. - w Oslo porozumienie państw nadbałtyckich: Szwecji, Danii, Norwegii, Finlandii, Belgii,

Holandii i Luksemburgu; celem była stabilizacja cen w handlu, a później też sprawy polityki zagranicznej

•    1920-21 - Mała Ententa - Czechy, Jugosławia, Rumunia

•    1934 r. - Ententa Bałkańska - Grecja, Jugosławia, Rumunia i Turcja

•    1934 r. - Ententa Bałtycka - Litwa, Łotwa i Estonia

•    1932 r. - w Austrii zaproponowano zastąpienie niemieckiej idei „Mitteleurope" planem „Zwischeneurope"; objęcie małych państw między ZSRR a Niemcami wspólnym systemem zarządzania

•    1933 r. - Mussolini przedłożył projekt współpracy Austrii, Węgier i Włoch - przeciwstawienie się dążeniom Niemiec do wchłonięcia Austrii

d)    świadomość upadku i zagrożeń dla Europy, jej prymitywizacja - w postaci amerykanizacji, bolszewizacji i

faszyzacji; panująca wśród intelektualistów zrodziła silny ruch wspierający wspólnotę wartości europejskich

•    obawa, że wobec amerykańskiego ładu stoi anarchia skłóconych państw europejskich - to ułatwiło dominację europejskim dyktatorom: Hitlerowi, Mussoliniemu i Stalinowi

2. Okres II WŚ.

a) jednym z ośrodków, w którym powstawały kolejne teorie zjednoczeniowe był Londyn - skupisko

emigracyjnych rządów europejskich

•    Instytut Badawczy Unii Federacyjnej (w Beveridge)

•    koncepcja unii anglo - francuskiej - rola J. Monneta, A. Toynbee; w 1940 r. po agresji Niemiec na Francję W. Churchill zgłosił inicjatywę unii francusko - angielskiej zakładającej wspólne obywatelstwo, parlament, rząd, obronę i finanse •> Francja odrzuciła plan angielski

•    w 1940 r. Partia Pracy WB postulowała powołanie ponadnarodowej organizacji kontrolującej gospodarkę i obronność dla kształtowania pokoju na kontynencie

•    Clement Attlee „Europa musi się sfederalizować lub zginie"

•    1943 r. - W. Churchill przedstawił ideę utworzenia Rady Europy jako strefy pośredniej między USA i ZSRR; wspólne założenia polityki, jednoczyć siły zbrojne i tworzyć trybunał rozstrzygający spory -> RE miały podlegać federacje regionalne

•    wraz z ofensywą Armii Czerwonej dyplomacja watykańska coraz bardziej zaniepokojona była losem chrześcijańskiej Europy zagrożonej przez ideologię komunizmu; Pius XII wspierał działanie czołowych