102101

KODEKS to taka ustawa, która w sposób całościowy i wyczerpujący reguluje określona

dziedzinę życia społecznego.¹

f) ustawy zawierają normy ogólne i abstrakcyjne

2.    System common law ( Wielka Brytania, Australia )

a)    prawu stanowionemu ( statutory law ) nie przysługuje wyłączność, podstawą prawotwórstwa jest decyzja sądowa (judgemade law),- z tym że USTWA MOŻE UCHYLIĆ PRECEDENS, ALE PRECEDENS NIE MOŻE UCHYLIĆ USTAWY,

b)    w decyzji sądowej wyróżnia się:

-    ratio dccidendi (the holding- norma ogólna będąca podstawą rozstrzygnięcia),

-    obiter dicta (mowa towarzysząca),

c)    obowiązuje zasada precedensu w odniesieniu do ratio decidendi ( dyrektywa podobnego orzekania w podobnych sprawach- stare decisis nom moverequieta ), chyba że od tego precedensu praktyka odstępuje akceptując pierwszą decyzję zrywającą z precedensem ( leadingease ), Decyzja sądowa w common law może zawierać kilka precedensów, w której można spotkać wszystko to, co na kanwie podobnego stanu faktycznego może być wprost "powielone” albo służyć za podstawę przy podejmowaniu innych decyzji ( gcneralpropositions of law ).

d)    system nie jest w pełni racjonalny, spójny i pozbawiony luk

e)    wyróżnia się:

-    law in books ( prawo w aktach normatywnych ),

-    law in action (prawo w działaniu )²

Prawo kontynentalne	Prawo common law
związek z tradycjami prawa rzymskiego	brak związku z tradycjami prawa rzymskiego
silny wpływ średniowiecznego uniwersalizmu europejskiego	słaby wpływ średniowiecznego uniwersalizmu europejskiego
posiłkowe traktowanie zwyczajów społecznych w procesie tworzenia prawa	większa rola zwyczaju w procesie tworzenia prawa
kluczowa rola prawa stanowionego	mniejsza rola prawa stanowionego
tradycja częstych, często rewolucyjnych nowelizacji	ewolucyjna, a nic rewolucyjna droga rozwoju prawa
rozdzielenie stanowienia i stosowania prawa	zatarcie różnic pomiędzy stanowieniem i stosowaniem prawa
wielość podmiotów tworzących prawo	główny podmiot tworzący prawo- sądy ( judgemade law)
tworzenie prawa przez upoważnione do tego podmioty władzy według ściśle określonych procedur	dominująca rola precedensu przy tworzeniu prawa
silna skłonność do recepcji	niechęć do recepcji
wyraźny podział prawa na publiczne i prywatne	zatarty^7 podział prawa na publiczne i prywatne
sposób rozumowania podmiotów stosujących	sposób rozmiłowania podmiotów stosujących

¹ Obecnie w Polsce obowiązują następujące kodeksy: cywilny, rodzinny i opiekuńczy, postępowania cywilnego, kamy, postępowania kaniego, kamy skarbowy, kamy wykonawczy, wykroczeń, postępowania w sprawach o wykroczenia, postępowania administracyjnego, pracy, celny, morski, spółek handlowych.

^: Skrajny przykład conunon law. jakim jest prawo angielskie różni się zresztą od np. obowiązującego w Polsce nie tylko wymienionymi cechami. Inaczej przedstawia się obsługa zawodowa. Np. w skład angielskiej adwokatury wchodzą:

a)    harrister- który udziela pomocy prawnej przed sądem (tzn. na rozprawie).

b)    solićitor- który udziela pomocy prawnej z wyłączeniem postępowania przed sądem.

3.    System mieszany ( państwa skandynawskie ),_