NIEROZPRZESTRZENIANIE BRONI MASOWEGO RAŻENIA
1.07.1968- Traktat o Nierozprzestrzenianiu Broni Jądrowej (wszedł w życie 5.03.1970)
początkowo przewidziany na 25 lat, spotkania przeglądowe co 5 lat, 1995-przedlużenie traktatu na czas nieokreślony
189 państw świata
podział państw-stron traktatu na dwie kategorie:
1. posiadające broń jądrową (Chiny, Francja, Rosja, USA, Wielka Brytania) wg traktatu państwa te zobowiązują się do całkowitego rozbrojenia
2. nieposiadające broni jądrowej państwa te rezygnują z dążeń do jej zdobycia
Poza traktatem: Indie i Pakistan (próby nuklearne w 1998 r.) oraz Izrael (oficjalnie nie przyznaje się do posiadania broni nuklearnej)
1991- RPA zrezygnowała z posiadanej broni nuklearnej i dołączyła do traktatu
NAPIĘCIA WOKÓŁ BRONI NUKLEARNEJ NA UKRAINIE
-terytorialne spory między Rosją a Ukrainą
-Ukraina: gwarancje bezpieczeństwa w zamian za rezygnację z broni -USA początkowo jako mediator, jesień 1993-trójstronna dyplomacja, rezygnacja przez Kijów z broni nuklearnej
-12.1993- spotkanie Gore- Czernomyrdin -14.01.1994- podpisanie porozumienia trójstronnego
-3.02.1994- ratyfikacja przez Ukrainę programu START i protokołu lizbońskiego -16.11.1994- przystąpienie Ukrainy do traktatu NPT
-kluczowa rola USA, Rosja nie była w stanie skłonić Ukrainy do oddania broni jądrowej
-1.06.1996- ostatnie ukraińskie głowice nuklearne przekazane Rosji
problem podziału arsenału nuklearnego pozostałego po ZSRR (Białoruś, Kazachstan, Ukraina)
do maja 1992 roku do Rosji trafiła cała taktyczna broń nuklearna z tych państw, co było zagrożeniem dla U SA.
23.05.1992, Lizbona, podpisanie protokołu do traktatu START 1, Białoruś, Ukraina, Kazachstan państwami nienukleamymi
10.01.2003- Korea Północna wycofuje się z traktatu NPT 9.10.2006-próby nuklearne w Korei Pin.
12.10.1997- porozumienie miedzy Iranem, Francją, Wielką Biytanią i Niemcami ws podpisania Protokołu Dodatkowego
18.12.2003- podpisanie przez Iran Protokołu Dodatkowego, jednak brak ratyfikacji TRAKTAT CTBT
24.09.1996- podpisanie Traktatu o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową podpisało 177 państw, 138 ratyfikowało
wyszczególniono 44 państwa zdolne do wyprodukowania broni nuklearnej, traktat ratyfikowały tylko 34 kraje, Indie, Pakistan i Korea Płn. Nawet go nie podpisały postawa U SA:
Bill Clinton podpisał traktat, ale Senat go nie ratyfikował 1995-próby nuklearne dokonane przez Francję