Rola niezależnego aktora w stos międzynarodowych działającego na rzecz zapobiegania sporom i konfliktom
Trzecią rolą jest rola niezależnego aktora.
„niezależny”- może podejmować suwerenne decyzje i działalna w stos. M-nar
Do tego potrzebne jest
-stała i spójna maszyneria decyzyjna
-odpowiednie środki i instrumenty
Rola ta jest jedną z najbardziej rozbudowanych i kompleksowych.
Element charaktetystyczny- każda organizacja odgrywa inne role niż pozostałe, co wynika z różnorodności form współpracy, przedmiotu zainteresowań czy innego składu członkowskiego.
Instrument wczesnej reakcji w sytuacjach kryzysowych
- koncentruje się wokół kilku podstawowych działań, których zadaniem jest dostarczenie informacji nt szkodliwych inicjatyw oraz dostarczanie instrumentów umożliwiających porozumienie skonfliktowanym stronom.
Podstawowa forma aktywności oig bez w działaniach na rzecz zapewnienia pokoju - tworzenie i wykorzystywanie instrumentów instytucjonalnych (organy które zajmują się wczesnym wykrywaniem konfliktów)
W ONZ jest to Zgromadzenie Ogólne i Rada Bezpieczeństwa, (główne!)
W OB WE min. Biuro Instytucji demokratycznych i Praw Człowieka, Wysoki Komisarz OBWE ds. Mniejszości Narodowych.
W przypadku OBWE są jeszcze specyficzne mechanizmy powiadamiania państw człon. O niepokojącej aktywności innych państw:
-mechanizm moskiewski (łamanie praw człowieka)
-mech. Wiedeński (niepokojąca aktywność wojskowa)
-mech. Berliński (zagrożenie pokoju, bezp, stabilności)
Sądy międzynarodowe- organ m-nar, zapobiegający eskalacji sporów i konfliktów m-nar., obecnie traci na znaczeniu (rosnąca liczba współzależności między państwami, i min. brak możliwości efektywnej egzekucji wyroków)
Dyplomacja prewencyjna- działania państw lub organizacji m-nar mające zapobiegać przeradzaniu się sporów w konflikty a w razie jakby tak się stało to ograniczanie ich zasięgu
1) „wczesna dyplomacja prewencyjna" (pomoc przed wybuchem konfliktu zbrojnego)
2) „opóźniona dypl. Prew.”(wpływ na strony, by porzuciły spór)
ONZ- główna rola w rozwijaniu instrumentów dyplomacji prewencyjnej
Metody dyplomacji prewencyjnej w Karcie NZ: rokowania, badania, pośrednictwo, pojednanie,
arbitraż, postępowanie sądowe.