Wirusy - Bezkomórkowe struktury; Są to mikrostruktury możliwe do obserwacji włącznie w mikroskopie elektronowym, utworzone co najmniej z jednego rodzaju makrocząsteczek. Należą do nich:
■ wirusy (zbudowane z kwasów nukleinowych i białek)
■ wiroidy (zbudowane wyłącznie z RNA)
■ priony (złożone z samych białek)
Słowa wirus używamy zwykle jako ogólnego określenia czynnika zakaźnego, natomiast słowa wirion - na określenie pojedynczej, kompletnej jednostki wirusa.
Wirusy- Są tak małe, że zachowują zakaźność po przejściu przez filtry zatrzymujące bakterie (20 - 300pm),
Potencjalnie chorobotwórcze, zdolne do wytworzenia formy zakaźnej
Ich replikacja i byt są całkowicie zależne od żywych komórek eukariotycznych bądź prokariotycznych. Niektóre wirusy mogą posiadać własne enzymy (polimeraza DNA lub RNA), ale te enzymy nie mogą samodzielnie powielać i odtwarzać informacji zawartej w genomach wirusów,
Mają tylko jeden rodzaj kwasu nukleinowego - albo DNA, albo RNA,
Mają składnik -białko wiążące receptor - służący do przyłączania się do komórek, warunek konieczny do rozpoczęcia cyklu rozwojowego.
Podział wirusów ze względu na wielkość:
wirusy duże (150-300 nm)
- pokswimsy ( np. wirus ospy prawdziwej) wirusy średnie (50-150 nm)
- herpeswirusy ( np. wirus opryszczki)
- ade no wirusy
wirusy małe (zwierzęce 20-50 nm)
- pikornawirusy (np. wirus polio)
- parwowirusy (np. wirus wywołujący rumień zakaźny