116042

r - promień rurki (kapilary) a„_r - napięcie powierzcliniowe

Przyrównując prawe strony obu równań otrzymujemy:

H_k = 2 a„_p/ry„

Biorąc pod uwagę, że napięcie powierzchniowe wody cr„₍, przy temperaturze 10°C równa się 0,0742 G/cm oraz przyjmując ciężar właściwy wody = 1,0 G/cm' otrzymuje się uproszczony wzór na wyznaczenie wysokości kapilarnego podciągania wody do góry:

H,=0,15 Ir (H_h r[cm])

Rozróżnia się kapilaniość czynną i bierną gruntu.

Kapilarnością czynną gruntu nazywa się wysokość, na jaką woda na skutek sil napięcia powierzchniowego, podniesie się w porach gruntu ponad poziom swobodnego zwierciadła przy podsiąkaniu od dołu

Kapilarnością bierną gruntu nazywa się wysokość, na jakiej woda będzie się utrzymywać w porach gruntu ponad poziomem swobodnego zwierciadła przy obniżeniu tego poziomu.

Ruch wody kapilarnej w gruncie odbywa się według następujących ogólnych praw:

•    wysokość wzniosu wody w kapilarach zależy od ciśnienia włoskowatego, które równoważone jest przez ciśnienie hydrostatyczne wzniesionego słupa cieczy,

•    wysokość na jaką może wznieść się woda w kapilarze jest odwrotnie proporcjonalna do średnicy kapilary w tym ich miejscu, gdzie wystąpią meniski.

•    ciecz między dwoma płytkami podnosi się na wysokość dwa razy mniejszą aniżeli w rurce mającej średnicę równą odległości płytek,

•    ze wzrostem temperatury napięcie powierzchniowe wody maleje, a co za tym idzie prędkość podnoszenia się jej w kapilarach zmniejsza się,

•    ruch wody w kapilarach jest hamowany przez:

a)    występujące w kapilarach pęcherzyki powietrza

b)    zmiany przekroju kapilary.

2. Sposób oznaczenia kapilarności gruntu 2.1. Kapilarność bierna.

Przyjmuje się, że kapilaniość bierna gruntu jest równa wielkości podciśnienia mierzonego w centymetrach słupa wody, przy którym przebija się powietrze przez próbkę gruntu podczas badania. Do oznaczenia kapilarności biernej pobiera się gnmt powietrzno -suchy, z którego po odsianiu ziaren większych od 2 mm wyznacza się 5 próbek o masie około 20 g. Trzy próbki służą do badania kapilarności, pozostałe dwie próbki do ewentualnych badań dodatkowych w przypadku nie uzyskania wymaganej dokładności.

Kapilaniość bierną określa się za pomocą przyrządów przedstawionych na rysunku

nr I.