116109

Teodolit.

Głównym instrumentem do pomiaru kątów poziomy:h i pionowych jest teodolit. Istnieje kilka typów teodolitów różniący:h się od siebie odmienną konstrukcją niektórych części składowych.

Teodolity można podzielić na stojące i wiszące w zależności od tego, czy przyrząd ustawia się w statywie, czy też ma on urządzenie służące do zawieszania go na służącym do tego trzpieniu.

Ze względu na rodzaj przyrządu do odczytywania kątów rozróżnia się teodolity noniuszowe i mikroskopowe.

W zasadzie jednak najważniejszą cechą teodolitu jest liczba jego osi obrotu i z tego wzglądu dzielimy teodolity na jednostkowe, czj4i zwykłe, oraz dwuosiowe, czyli re petycyjne.

Ze względu na przydatność do pomiarów na powierzchni i w kopalni rozróżnia się teodolity powierzchniowe i górnicze. Zarówno pierwsze, jak i drugie mogą należeć do różnych wyżej wymienionych typów, zawsze jednak teodolity górnicze mająmeco odmienną konstrukcję.

Budowa teodolitu.

Teodolit składa się ze spodarki, limbusu i alidady, na której umocowana jest luneta geodezyjna. Spodarkę stanowi trójramienna podstawka A, zaopatrzona trzy śruby nastawcze S, które pozwalają na pochjdame całego przyrządu względem podstawy. Za spodarką połączone jest na stałe poziome koło limbusu B. W teodolitach dwuosiowych (repetycyjnych) limbus osadzony jest na osobnej tulei i może się niezależnie obracać dookoła pionowej osi instrumentu. Na obwodzie limbusu znajduje się srebrny pierścień, na którym wyytyjest podział kątowy. W wydrążeniu walca łączącego limbus ze spodarką o sadzona jest pionowa oś górnej części przyrządu - alidady C, składającej się z koła poziomego współsrodkowanego z limbusem i dźwigarków do umocowania lunety.

R>». 113 U    Teodolit je-

I

t*