Najważniejszą grupę związków fosforu stanowią fosforany, dzieląc się na ortofosforany, polifosforany i fosforany organiczne. Fosforany tworzą stosunkowo silne połączenia wodorowe z wieloma zasadami nie tylko w roztworze wodnym, ale także w białkach.
Na zawartość związków fosforowych w rzece wpływa sedymentacja zawiesiny. Przy małych prędkościach przepływu ( poniżej 0,3 m/s ) następuje opadanie cząsteczek zawiesiny, zawierających frakcje fosforu nierozpuszczonego oraz zaadsorbowanych powierzchniowo związków rozpuszczonych fosforu. W osadach dennych, w warstwie powierzchniowej, przebiega proces mineralizacji związków fosforoorganicznych w warunkach tlenowych natomiast w warstwach głębszych związki te ulegają rozkładowi anaerobowemu.
W okresie wegetacyjnym fosforany są asymilowane przez glony, które w rzekach swobodnie płynących są zwykle transportowane aż do morza. W rzekach spiętrzonych, po obumarciu glonów, zawarty w nich fosfor ponownie wraca do roztworu.
Fosfor zachowuje się w przyrodzie inaczej niż azot. Raz wprowadzony do obiegu wskutek działalności gospodarczej pozostaje w nim na stałe. Najłatwiej zapobiegać eutrofizacji poprzez usuwanie fosforu ze zlewni, ma on bowiem najtrwalszy i największy wpływ na prędkość procesu starzenia się jezior.
Rys. 2.13. Uproszczony obieg fosforu w środowisku wodnym. Należy zauważyć, że fosfor wprowadzony do odbiornika {zwłaszcza zamkniętego) me ma drogi wyjścia. Postępująca akumulacja fosforu prowadzi do Starzenia się jezior. Obumierająca masa zielona recyrkufuje fosfor do środowiska wodnego poprzez beztlenową hydrolizę w osadach dennych
♦
Źródło: Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków