PRAWO DO RZETELNEGO PROCESU SĄDOWEGO
powszechna deklaracja praw człowieka i EUROPEJSKA KONWENCJA PRAW CZŁOWIEKA - każdy na prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia sprawy jego w rozsądnym terminie przez niezawisły sąd , oskarżony uznawany jest za niewinnego do czasu udowodnienia mu winy, każdy oskarżony ma prawo do uzyskania szczegółowych informacji na temat jego oskarżenia , posiadania czasu i możliwości do obrony , bronienia się osobiście lub przez obrońcę , korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza , jeśli nie rozumie języka jakim się mówi w sądzie , jest zakaz wykładni ścieśniającej w stosunku do prawa o rzetelnym procesie sądowym. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej: każdy ma prawo do skutecznego środka prawnego przed sądem , do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia jego sprawy przed sądem , pomocy prawnej osobom, które nie mają do tego wystarczających środków. Konstytucja RP: każdy przeciw komu jest prowadzone postępowanie ma prawo do obrony , postępowanie sądowne jest co najmniej dwuinstancyjne . we wszelakich ustawach prawa polskiego jest realizow'ane prawo do rzetelnego procesu sądownego. Rozstrzygnięcie sprawy w rozsądnym terminie
Znaczącym utrudnieniem jest przewlekłość postępowań przed polskimi sądami. Strasburskic kryteria oceny przewlekłości postępowania: stopień skomplikowania sprawy , zachowania stron w postępowaniu , sposób prowadzenia sprawy przez sąd i organy procesowa , stopień uciążliwości postępowania dla stron Środek przeciwko przewlekłości postępowania sądowego w prawie krajowym : skarga . Jest wnoszona do sądu, gdzie toczy się takie postępowanie a ten następnie przekazuje je do sądu nadrzędnego (postępowanie do 2 miesięcy w składzie 3 sędziów' startuje). Uznanie zasadności takiej skargi powoduje najczęściej wypłaceme poszkodowanej stronie odszkodowania od 2 do 20 000 zł (wypłaca Skarb Państwra, ale ze środków własnych sądu prowadzącego postępowanie), w przypadku oddalenia takiej skargi podmiot może ją ponowme wnieść w czasie 12 miesięcy