117053

-    bilans rozpoczęcia sporządzany w momencie rozpoczęcia przez podmiot działalności gospodarczej;

-    bilans likwidacyjny sporządzany na początek i koniec okresu likwidacyjnego podmiotu gospodarczego;

-    bilans krótkookresowy (okresowy) sporządzany na koniec okresu krótszego niż rok rozrachunkowy (np. koniec miesiąca, kwartału).

MAJĄTEK I KAPITAŁ PRZEDSIĘBIORSTWA

Każde przedsiębiorstwo posiada określony majątek umożliwiający prowadzenie działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej. Majątek ten składa się z wielu elementów ( budynki, maszyny, urządzenia, materiały, wyroby gotowe, środki pieniężne itp.), które w trakcie prowadzenia działalności są wykorzystywane i podlegają zmianom. Wszystkie zmiany majątku są ewidencjonowane w rachunkowości przedsiębiorstwa.

Majątek przedsiębiorstwa można podzielić na dwie podstawowe grupy:

1)    majątek trwały ( środki trwałe).

2)    majątek obrotowy (środki obrotowe)

Takie składniki majątku, jak maszyny, urządzenia produkcyjne, budynki, środki transportu, zaliczane są do środków trwałych. Środki trwałe charakteryzują się tym, że: wykorzystywane są w długim czasie i służą do produkcji wielu wyrobów, zachowując przez cały okres użytkowania swą naturalną postać zużywają się stopniowo i powoli tracą swą wartość użytkową przedstawiają wysoką wartość pieniężną, której odpowiednie części są stopniowo przenoszone na wytwarzane za ich pomocą produkty.

Wartość środków pracy zaliczanych do środków trwałych regulowana jest odpowiednimi przepisami. Do środków trwałych zalicza się również pewne wartości niematerialne będące własnością przedsiębiorstwa np. patenty, rozwiązania techniczne i organizacyjne, obligacje.

Składniki majątku, które zastosowane w procesie produkcji zużywają się całkowicie lub ulegają przeobrażeniom zmieniając swą naturalną postać, zaliczane są do środków obrotowych. Do grupy tej należą: materiały, paliwo i energia, produkcja w toku, wyroby gotowe, przedmioty nietrwałe, środki pieniężne ( gotówka w kasie i na koncie w banku, czeki obce ) oraz środki pieniężne w rozrachunkach ( należności pieniężne, które przypadają przedsiębiorstwu od jego kontrahentów ).

W księgowości cały majątek trwały i obrotowy będący do dyspozycji przedsiębiorstwa określa się jako aktywa, ze względu na to, że trwałe i obrotowe składniki majątku biorą czynny ( aktywny ) udział w realizacji zadań gospodarczych przedsiębiorstwa.

Majątek przedsiębiorstwa może być finansowany w różny sposób. Źródła finansowania środków trwałych i obrotowych najogólniej można podzielić na dwie grupy:

1)    fundusze własne przedsiębiorstwa, stanowiące równowartość wkładu kapitałowego właściciela ( właścicieli ) w przypadku przedsiębiorstw prywatnych lub wyposażenia majątkowego otrzymanego z budżetu państwa

( w przypadku przedsiębiorstw państwowych ) powiększonego o część zysku, która przeznaczona jest na rozwój przedsiębiorstwa

2)    fundusze obce, w skład których wchodzą kredyty bankowe, pożyczki i zobowiązania wobec dostawców oraz innych instytucji

Fundusze własne i obce określane są jako pasywa, gdyż w przeciwieństwie do środków trwałych i obrotowych nie odgrywają aktywnej roli w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.

Każdy element majątku przedsiębiorstwa ma określone źródło finansowania, dlatego suma wszystkich aktywów musi się równać sumie pasywów, czyli źródeł ich pochodzenia. Aby obliczyć fundusze własne przedsiębiorstwa, należy od ogólnej sumy aktywów przedsiębiorstwa odjąć fundusze obce ( czyli zobowiązania przedsiębiorstwa wobec banków, dostawców, budżetu państwa i innych podmiotów gospodarczych ).