• Niezależność instytucjonalna (i personalna) - określona przede wszystkim przez usytuowanie banku centralnego w systemie organów państwa oraz sposób powoływania i odwoływania władz banku (kadencyjność, nieusuwalność w czasie kadencji).
• Niezależność funkcjonalna - uprawnienia banku centralnego do samodzielnego kształtowania polityki pieniężnej i jej realizacji. Oznacza, to nie podleganie w tej dziedzinie przez bank centralny instrukcjom, wytycznym, ze strony parlamentu prezydenta i rządu.
• Niezależność finansowa - trwałe określenie zasad tworzenia i podziału funduszy baku centralnego, co uniemożliwiałoby wywieranie nacisku finansowego przez rząd lub parlament na decyzje banku.
8. Rynek pieniężny - jest segmentem rynku finansowego, instrumenty finansowe do roku to rynek pieniężny, a po roku to rynek kapitałowy:
• Miejsce transmisji impulsów polityki pieniężnej NBP
• Miejsce alokacji kapitału krótkoterminowego
• Miejsce kształtowania struktury czasowej stóp procentowych
• Pełni funkcję informacyjną dla banków, co do kosztów pozyskiwania kapitału
• Pozwala na aktywne zarządzanie ryzykiem stopy procentowej
• Umożliwia dokonywanie transformacji terminów
• Kształtowanie polityki pieniężnej:
o Identyfikacja zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań o Określenie celów polityki: finalny, pośrednie, operacyjne o Rekomendacje, co do sposobu i narzędzi realizacji polityki
• Realizacja polityki pieniężnej:
o Instrumenty oddziaływania pośredniego (stopa procentowa) o Instrumenty sterowania bezpośredniego (limity kredytowe) o Oddziaływania perswazyjne (modne odkąd weszliśmy do UE)
• Ustala coroczne założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej (opracowuje założenia polityki pieniężnej. Sejm nie uchwala, ale przyjmuje do wiadomości)
• Rada składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego.
11. Kierując się założeniami polityki pieniężnej rada w szczególności (podstawowe instrumenty polityki pieniężnej):
• Ustala wysokość stóp procentowych NBP
• Ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków w wysokości jej oprocentowania
• Określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągnięcia przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych
• Zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności NBP
• Przyjmuje roczne sprawozdania finansowe NBP
• Ustala zasady operacji otwartego rynku
• Emitować i sprzedawać papiery wartościowe
• Sprzedawać i kupować dłużne papiery wartościowe w operacjach otwartego rynku
• Organizować obrót papierami wartościowymi, których jest remitentem oraz skarbowymi papierami wartościowymi,
• Otwierać rachunki lokat terminowych banków
13. Instrumenty polityki pieniężnej (zestaw niezmienny od kilku lat):
• Rezerwa obowiązkowa
• Operacje depozytowo-kredytowe:
2