Tytuł wartości niematerialnej i prawnej |
Sposób nabycia |
Wartość początkowa |
Prawa majątkowe i prawa pokrewne |
Zakup |
Cena nabycia |
Darowizna Aport |
Według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu | |
Koszty zakończonych prac rozwojowych |
Wytworzenie |
Koszt wytworzenia (rzeczywiście poniesione koszty) |
Wartość inny |
Zakup jednostki Otrzymanie w formie aportu |
Różnica między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a mzsza od mej wartością godziwą przejętych aktywów netto |
Zużycie wartości niematerialnych i prawnych
Wartości niematerialne i prawne również z upływem czasu zużywają się. co wymaga uwzględnienia w ewidencji księgowej. W tym celu dokonywane są odpisy amortyzacyjne (odpisy umorzeniowe), korygujące wartość nabycia (początkową). Jedyną dopuszczalną metoda jest metoda amortyzacji liniowej.
Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności wartości niematerialnej i prawnej, na określenie którego wpływają w szczególności:
1) tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
2) prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego.
3) przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości wartości niematerialnej i prawnej.
Ustawodawca jedynie w stosunku do dwóch wartości niematerialnych i prawnych wyznaczył okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych:
Dla wartości firmy okres 5 lat z możliwością przedłużenia maksymalnie do lat 20 (ale wymaganym jest zawarcie uzasadnienia w sprawozdaniu finansowym jednostki),
Dla kosztów zakończonych prac rozwojowych okres 5 lat.
Na dzień przyjęcia wartości niematerialnej i prawnej do używania należy ustalić okres lub stawkę i metodę jej amortyzacji. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji wartości niematerialnej i prawnej powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana, powodując odpowiednią korektę dokonywanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych.
W przypadku zmiany technologii produkcji, przeznaczenia do likwidacji, wycofania z używania lub innych przyczyn powodujących trwałą utratę wartości wartości niematerialnej i prawnej, dokonuje się - w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych - odpowiedniego odpisu aktualizującego jej wartość.
Wycena bilansowa wartości niematerialnych i prawnych
Nie rzadziej niż na dzień bilansowy wartości niematerialne i prawne wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości,
Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku - do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.
Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami.
2
Uniwersytet Ekonomiczny, Ewa Wanda Maruszewska, Rachunkowość Finansowa