• Prawne umocowanie nakładania podatków podstawą funkcjonowania systemu podatkowego
• Liberalizm gospodarczy oparty na obiektywnych prawach natury
• Surowe podatki przyczyną niszczenia źródeł dochodu
• Pojawienie się koncepcji przerzucalności podatków w analizach Smitha
• Prawa ekonomiczne oraz wolność gospodarcza przyczyną zjawiska przerzucalności
• Przerzucanie podatku od
- Renty
— Płacy
• W przypadku podatku od renty gruntowej dzierżawca rolny przerzuca płacony podatek na rzecz właściciela ziemskiego
• Konsekwencją coraz mniejszego czynszu (którego komponentem jest podatek) płaconego przez dzierżawcę jest zubożenie właściciela ziemskiego
• W przypadku podatku od płac robotników fabrykanta ulega presji podwyższenia płac (których poziom uległ obniżeniu z tytułu podatku)
• Fabrykant chcąc zapobiec spadkowi swoich dochodów, podwyżkę płac wlicza w cenę produktów
• Ostatecznie podwyżką podatku zostają obciążeni konsumenci (robotnicy)
Zasady podatkowe;
• Zasada dogodności:
- „plac podatki, gdy wpływają pieniądze”
- Udział administracji skarbowej w ściąganiu podatków bezpośrednich
- Technika poboru podatków pośrednich (wliczanie podatku w cenę dóbr i usług)
• Zasada pewności:
- umocowanie prawne co do terminu, sposobu oraz sumy podatku
- prosta i nieskomplikowana treść przepisów podatkowych
-„pewność co do tego, ile każda jednostka ma zapłacić, jest, jeśli chodzi o podatki, sprawą tak wielkiej wagi, że nawet bardzo nierównomierne rozłożone podatki nie są tak wielkim złem, jak nawet mały stopień niepewności w tym względzie”
• Zasada taniości:
- minimalne koszty poboru, generowane przez administrację państwową, gwarantem maksymalnych dochodów podatkowych
- usprawiedliwianie uchylania się podatników od zapłaty podatków
- zbyt wysokie podatki przyczyną hamowania wzrostu gospodarczego (postulat ochrony źródeł opodatkowania)
- krytyka częstych kontroli podatkowych
• Zasada równomierności:
- koncepcja potencjalnej korzyści (benefit)- ochrona własności, bezpieczeństwo obywateli -> stawki proporcjonalne
- koncepcja zdolności płatniczej (ability to pay) - większa możliwość płatnicza bogatych podatników -> progresja podatkowa
Koncepcja podatkowa D. Ricardo
• Autor reguły edynburskiej „leave them as you find them”
• Postulat nienaruszalności źródeł dochodu podatkowego
• Neutralny poziom obciążeń podatkowych
• Racjonalny system podatkowy przyczyną wzrostu gospodarczego
Koncepcja podatkowa A. Wagnera
•XIX - wieczna szkoła historyczna postulująca socjalną funkcję podatków
• Korekta dochodu narodowego wskutek progresywnego opodatkowania - silniejsza progresja w przypadku dochodu fundowanego (opartego na kapitale i zysku): słabsza progresja w stosunku do dochodów niefundowanych (obejmujących wynagrodzenia i płace)