„Wspólnota może zawierać z jednym lub kilkoma krajami lub organizacją międzynarodową układy tworzące stowarzyszenie ustanawiające wzajemne prawa i obowiązki, wspólne działania i specjalne procedury.”
Stowarzyszenie wg Hallstcina:
To mniej niZ akces do Wspólnoty, ale więcej niż układ handlowy.
Kraj stowarzyszony jest czymś więcej niż krajem trzecim- jest krajem znajdującym się w stosunkach uprzywilejowanych, ale nie jest krajem członkowskim; nie uczestniczy bezpośrednio w mechanizmach instytucjonalnych Wspólnoty, posiada jednak instytucjonalne powiązania z organami węspólnotowymi.
Stowarzyszenie
1. rozwojowe
-dotyczy terytoriów zamorskich, krajów rozwijających się
- podstawą jest konwencja z Lotne
2. państw europejskich
- stare: Turcja 1963, Malta 1970, Cypr 1972
- cechy: brak dialogu politycznego, brak zapisu o przyszłym członkostwie
- nowe: Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Bułgaria, Rumunia, Litwa, Łotwa, Estonia,
Chorwacja-lata 90. XX wieku
- podstawa: Układ Europejski
- cechy: dialog polityczny, perspektywa członkowstwa zapisana w preambule Cele Układów Europejskich:
ustanowienie ram dialogu politycznego dla rozwoju bliskich stosunków popieranie handlu i innych form współpracy dla przyśpieszenia rozwoju gospodarczego i dobrobytu w państwach stowarzyszonych budowanie podstaw dla integracji WE
Dialog polityczny; regularne konsultacje na szczeblu szefów państw i rządów, ministerialnych, parlamentarnych, w celu zbliżenia między str onami, wspieranie pr zemian ustrojowych w państwach stowarzyszonych, konwergencja stanowisk stron Układów w polityce zagranicznej
Układ Europejski (Europę Agreement) między Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi:
podpisany 16 grudnia 1991 - wszedł w życie 1 lutego 1994
III część Układu Europejskiego doty cząca handlu weszła jako tzw. Umowa Przejściowa (Interim Agreement) obowiązywała od 1 marca 1992 roku. Zakładała utworzenie w ciągu 10