zawodowe, staże specjalizacyjne, praktyki zawodowe, samokształcenie kierowane. Kształcenie, dokształcanie i doskonalenie w formach pozaszkolnych może być prowadzone przez: centra kształcenia ustawicznego, szkoły średnie i wyższe, ośrodki szkolenia, dokształcania i doskonalenia kadr, placówki naukowe i naukowo-badawcze, zakłady pracy, stowarzyszenia, fundacje, spółki oraz inne osoby prawne i osoby fizyczne.
Do publicznych placówek, które umożliwiają uzyskanie lub uzupełnienie wiedzy ogólnej oraz umiejętności i kwalifikacji zawodowych należą: centra kształcenia
ustawicznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, centra kształcenia praktycznego. Centra kształcenia ustawicznego prowadzą ustawiczne kształcenie, dokształcanie i doskonalenie osób dorosłych. Ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego realizują dokształcanie pracowników młodocianych oraz prowadzą zadania z zakresu doskonalenia zawodowego osób dorosłych. Centra kształcenia praktycznego realizują przygotowanie praktyczne uczniów, wynikające z programu nauczania dla danego zawodu.
Ogólne przepisy prawne dotyczące szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy określa ustawa Kodeks pracy (Dz.U.98.21.94; z poźn. zm.) w Rozdziale VIII „Szkolenie” Działu X „Bezpieczeństwo i higiena pracy”.
W Kodeksie pracy zostały określone podstawowe obowiązki pracodawcy i pracownika dotyczące problematyki szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, które obejmują m in. następujące wymagania:
S Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
S Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie.
S Pracodawca jest obowiązany odbyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do ciążących na nim obowiązków, a szkolenie to powinno być okresowo powtarzane.
S Pracodawca jest obowiązany zaznajamiać pracowników z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi rodzaju wykonywanych przez nich prac.
S Pracodawca jest obowiązany wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy.
S Pracownik jest obowiązany potwierdzić na piśmie zapoznanie z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podstawowe wymagania prawne w zakresie szkolenia zawiera rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.04.180.1860; z poźn. zm ), które zastąpiło rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.96.62.285).
Rozporządzenie to określa szczegółowe zasady szkolenia, zakres szkolenia, wymagania dotyczące treści i realizacji programów szkolenia, sposób dokumentowania szkolenia, przypadki, w których pracodawcy lub pracownicy mogą być zwolnieni z określonych rodzajów szkolenia.
Pracodawca zapewnia pracownikowi odbycie szkolenia, odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy, w tym przekazanie mu informacji i instrukcji dotyczących zajmowanego stanowiska pracy lub wykonywanej pracy, które obejmują m in.:
- zaznajomienie się z czynnikami środowiska pracy mogącymi powodować zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników podczas pracy oraz z odpowiednimi środkami i działaniami zapobiegawczymi,
2