RUCHY IZOSTATYCZNE I EPEJROGENICZNE
Ruchy epejrogeniczne i izostatyczne dotyczą pionowego ruchu płyt litosfery lub tylko ich części.
Ruchy izostatyczne są powodowane przyczynami zewnętrznymi, które doprowadzają do zaburzenia równowagi izostatycznej, w jakiej znajduje się sztywna litosfera unosząc się na plastycznej astenosferze. {PATRZ BUDOWA WNĘTRZA Ziemi). Do takich przyczyn możemy zaliczyć rozwój i zanik lądolodów. akumulację osadów w zbiornikach oceanicznych. Przykładem tych ruchów' jest powolne dźwiganie się Skandynawii uwolnionej od grubej pokrywy lądolodu. który pierwotnie spowodował jej ugięcie. Obszar ten podniósł się już o 250 m w ciągu ostatnich 10 000 lat. Z kolei Antarktyda ugina się pod naciskiem przygniatającej ją masy współczesnego lądolodu.
Ruchy epejrogeniczne = lądotwórcze, są głównie powodowane powolnym, wielkoskalow ym przemieszczaniem się magmy pod skorupą ziemską. Dotyczą one dużych obszarów (dlatego nazywamy je wielkopromiennynii). Przykładem ruchów obniżających związanych z tym procesem jest obniżanie się Holandii. Wznoszenie epejrogeniczne zaobserwowano m. in. nad Morzem Śródziemnym kolo Neapolu (świadczą o tym ślady małży skalotoczy widoczne na slupach świątyni Serapisa). Ruchy epejrogeniczne nazywane są inaczej lądotwórczymi, gdyż przy ruchach obniżających zachodzi transgresja, czyli wkraczanie morza na ląd. a przy wznoszących - regresja, czyli ustępowanie morza z lądu.