Pasożytnicze pierwotniaki
Sposoby transmisji:
• Kontakt bezpośredni: rzęsistek pochwowy, rzęsistek policzkowy, ameby, lamblia
• Żywiciel pośredni (przenosiciel biologiczny): zarodźce, świdrowce
• Przenosiciel mechaniczny (np mucha na odnóżach): lamblia
• Woda, żywność, powietrze: lamblia, ameby, Cryptosporidium
Cryptosporidium parvum:
• Gatunek kosmopolityczny
• Pasożytuje w jelicie cienkim rzadziej w układzie oddechowym
• Niszczy enterocyty, doprowadza do atrofii kosmków i przerostu krypt
• Forma inwazyjna (oocysta) występuje w wodzie pitnej, jedzeniu, powietrzu
• Powoduje kryptosporidiozę, której objawy zależą od odporności
• Powoduje wodniste biegunki, gorączkę, utratę masy ciała, zespół złego wchłaniania, kaszel, duszności, obfitą wydzielinę śluzową
• Wykrywanie - poprzez badanie kału(oocysty), treści dwunastnicy, plwociny; bronchoskopia, testy immunologiczne
• Oocysta w środowisku jest inwazyjna przez 6 miesięcy. Chlorowanie wody nie niszczy oocyst.
Trichomonas tenax - rzęsistek policzkowy
• Posiada 5 wici (jedna tworzy błonę falującą), aksostyl
• Nie tworzy oocyst
• Kosmopolityczny wiciowiec wytepujący w postaci trofozoitu w jamie ustnej
• Wywołuje rzęsistkowicę
• Więcej informacji - „Zarys parazytologii lekarskiej"
Trypanosoma Brucei gambinese
• Ma 2 postacie
• Przenosiciel biologiczny: mucha tse-tse (glossina palpalis)
• Wywołuje śpiączkę afrykańską
• Okres wylęgania: 2-23 dni; rzadko 2 lata
• W miejscu ukłucia powstaje odczyn albo wrzód
• Pasożytuje w krwi i chłonce (napadowe dreszcze, gorączka, powiększona wątroba, śledziona i węzły chłonne, bóle głowy i stawów, nudności) a potem w płynie mózgowo-rdzeniowym (zaburzenia psychiczne, pobudzenie psychoruchowe, śpiączka)
Pasożyt przechodzi przez łożysko - choroba może być wrodzona!!!
Entamoeba glnglvalls - pełzak dziąsło wy
• Tylko postać trofozoitu - nie tworzy cyst
• Transmisja drogą bezpośrednią człowiek-człowiek
• Nie udowodniono chorobotwórczości. Częściej spotykany przy stanach zapalnych jamy ustnej
• Więcej informacji: „Zarys parazytologii..."