img046 (49)

Pasożytnicze pierwotniaki jamy ustnej człowieka

Tnchomonąs tendx - rzęsistek policzkowy

Morfologia. Jednojądrowe trofozoity 77 tenax o wymiarach 5-16pm x 2-15pm wyposażone są w 4 wici i długą błonę falującą związaną z piątą wicią oraz w medialną pałeczkę wzmacniającą tzw. aksostyi, biegnącą wzdłuż ciała i wystającą poza jego kontur.

Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Pasożyt kosmopolityczny, monokseniczny, występuje w jamie ustnej człowieka, psa, kota, konia, na dziąsłach, pomiędzy zębami, znajdywany był także w płucach, tchawicy i migdałkach podniebiennych człowieka.

Bezpośrednia transmisja odbywa się poprzez pocałunek lub pośrednio podczas wspólnego używania naczyń. Pierwotniak jest stosunkowo odporny na zmiany temperatury i pH, w wodzie pitnej może pozostawać żywotny przez kilka godzin. W wielu przypadkach stwierdzano korelację pomiędzy patologicznymi zmianami w przyzębiu a obecnością tego wiciowca, chociaż zarażenie może być także asymptomatyczne.

Wykrywanie. W bezpośrednich preparatach mikroskopowych z wymazów z przyzębia, względnie śliny stwierdza się ruchliwe trofozoity; identyfikacja gatunkowa wymaga potwierdzenia przy pomocy preparatu barwionego Giemsą lub Trichromem; pomocne są też hodowle na podłożach jedno lub dwufazowych. Zapobieganie. Wysoki poziom higieny osobistej, w tym szczególnie jamy ustnej, zmniejsza ryzyko zarażenia.

HnUmoebą gingivą!is - pełzak dziąsłowy

Morfologia. Ameba ta występuje w jamie ustnej człowieka jako trofozoit o zmiennym kształcie i wymiarach 5 x 35 pm; nie tworzy cyst. Pierwotniak jednojądrowy, z niewielkim kariosomem, często tworzy liczne, płatowate pseudopodia.

Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Ta kosmopolityczna ameba przenoszona jest przez kontakt bezpośredni człowiek-człowiek (przez pocałunek), może być także transmitowana pośrednio przez wspólnie używane naczynia. Inwazja może być asymptomatyczna, ale często jest skorelowana ze stanami zapalnymi przyzębia i patologicznymi kieszonkami przyzębowymi.

Wykrywanie. W preparatach mikroskopowych z wymazów z kieszonek przyzębowych można wykryć dość aktywnie poruszające się ameby, często wypełnione wakuolami zawierającymi bakterie, leukocyty i erytrocyty.Trwałe preparaty barwione umożliwiają potwierdzenie identyfikacji gatunkowej. Zapobieganie. Konieczne jest utrzymywanie wysokiego poziomu higieny jamy ustnej.

Trichomonąs wgindlis ¹ ‘{^ trichomonoza (trichomonosis), vaginitis, urethri+is.

I'asożylniczy pierwotniak układu moczo-płciowego człowieka

Morfologia. Gruszkowaty trofozoit o wymiarach 7-32 x 5-15 pm z dużym jądrem, czterema wolnymi wiciami oraz piątą, związaną z błoną falującą, z pałeczkowatym aksostylem, wystającym poza obręb ciała, wzdłuż którego występują ziarnistości, charakterystyczne dla tego gatunku (ważna cecha diagnostyczna).

Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Jest to kosmopolityczny, monokseniczny pasożyt pochwy, szyjki macicy i cewki moczowej kobiet (wieloogniskowa inwazja) oraz prostaty i cewki moczowej mężczyzn. Głównym źródłem trichomonozy są osoby zarażone, często asymptomatyczni nosiciele, transmisja odbywa się poprzez kontakt seksualny. Możliwe jest także zarażenie za pośrednictwem bielizny kąpielowej, podczas kąpieli w basenach solankowych i borowinowych. Świąd, upławy, objawy zapalenia pochwy i cewki moczowej, erozje śluzówki i nekroza mogą występować jako efekt ostrej fazy inwazji T.vaginalis u kobiet; u mężczyzn obserwuje się zapalenie pęcherzyków nasiennych i cewki moczowej. Po fazie ostrej parazytoza ta przybiera często postać chroniczną. Jak wykazały badania Kurnatowskich z ośrodka łódzkiego występuje wyraźna zależność liczebności pierwotniaków od poziomu hormonów żeńskich i wysoka korelacja pomiędzy inwazją T. vaginalis a zmianami dysplastycznymi nabłonka szyjki macicy.

U mężczyzn zarażenie bezobjawowe jest czterokrotnie częstsze niż u kobiet. Wykrywanie. U kobiet 2-3 dni przed lub po miesiączce w materiale z treści szyjki macicy i pochwy oraz w wydzielinie z cewki moczowej, u mężczyzn treść spod napletka i cewki moczowej przed porannym oddaniem moczu lub po dłuższej przerwie (do 8 godzin) w jego oddawaniu. Zarówno u kobiet jak i u mężczyzn rzęsistki można także wykrywać w moczu. Rozmazy z powyższych materiałów można oceniać natychmiast po pobraniu, obserwując dość szybko poruszające się rzęsistki lub po utrwaleniu i barwieniu np. metodą Giemsy. Największą wykrywalność uzyskuje się stosując hodowle na podłożach sztucznych np. Simića.

Zapobieganie. Utrzymywanie wysokiej higieny osobistej oraz leczenie osób zarażonych i ich partnerów jest zalecane, jednakże profilaktyka jest trudna ze względu na występowanie infekcji bezobjawowych.

Pasożytnicze pierwotniaki tkanek i płynów ciała

Gatunki z rodziny Trypanosomatidae, należące do rodzajów Trypanosoma i Leishmania, charakteryzuje występowanie kilku form rozwojowych, m.innymi: trypomastigota, epimastigota, promastigota i amastigota. Chromofilny fragment