123534

b)Urabianie materiałem wybuchowym.

Wybuch jest to zjawisko gwałtownej zmiany stanu równowagi układu, przebiegające z wykonaniem pracy mechanicznej (przesunięciem lub zniszczeniem otaczającego środowiska), efektem dźwiękowym i przeważnie świetlnym.

Wybuchy dzieli się na fizyczne i chemiczne.

Wybuchy fizyczne- nie są związane z występowaniem żadnej reakcji chemicznej, są skutkiem np. rozerwania naczynia ze sprężonym gazem, kotła parowego, w górnictwie - wybuchu nabój nic Armstrong lub Kardoks.

Wybuchy chemiczne-są to gwałtowne reakcje chemiczne połączone z wydzielaniem się dużej ilości ciepła i wytworzeniem dużej ilości gazów lub par. np. metan, pył węglowy, górnicze materiały wybuchowe.

Ciałem wybuchowym-są związki chemiczne lub ich mieszaniny zdolne do gwałtownej reakcji chemicznej pod wpływem bodźców zewnętrznych Materiały wybuchowe powinno cechować:

-wielka prędkość przebiegu reakcji -egzotermiczność reakcji chemicznej -tworzenie się dużych ilości par lub gazów -samorzutność postępowania reakcji

Materiały wybuchowe stanowią związki substancji, które pod wpływem bodźców zewnętiznych przekształcają się w bardzo trwałe. Szybkość tej prcemiany jest różna i zależy od rodzaju wielkości bodźca zapoczątkowującego tę przemianę, własności chemicznych, przede wszystkim składu materiału wybuchowego oraz własności fizycznych

Ze względu na prędkość zachodzenia przemian można rozróżnić trzy zasadnicze rodzaje rozkładu materiałów wybuchowych: deflagracja, wybuch, detonacja.

Ze względu na zastosowanie materiały wybuchowe dzieli się na: inicjujące, kruszące i miotające. M.W. inicjujące -ze względu na bardzo krótki czas potizebny do prcejścia od zapalenia do detonacji, detonują pod wpływem np. płomienia, tarcia lub uderzenia. Są używane do inicjowania mniej wrażliwych materiałów wybuchowych.

M.W. kruszące- detonują je materiały wybuchowe inicjujące. Przy ich stosowaniu uzyskuje się urobek drobny.

M.W. miotające- eksplodują po pobudzeniu płomieniem. Uzyskuje się gruby urobek. Duże zastosowanie mają w kamieniołomach.

W zależności od postaci fizycznej i składu chemicznego materiały wybuchowe dzieli się na następujące podgrupy:

-proszkowe- mające strukturę sypką drobnokrystaliczną zawierającą 0-10% nitroestrów -granulowane ziarniste- mające stnikmrę gruboziarnistą -plastyczne półplastyczne- zawierające powyżej 10% nitroestrów zżelowanych -zawiesinowe- mające stnikmrę plastyczną lub półpłynną zawierające powyżej 2% wody -emulsyjne

W górnictwie węglowym ze względu na specyfikę środowiska i zagrożeń materiały wybuchowe dzieli się na następujące cztery zasadnicze gmpy:

-M.W skalne -M.W węgłowe -M.W metanowe -M.W specjalne

2