123695

Siluminy podeutektyczne i eutektyczne poddaje się modyfikacji sodem metalicznym lub jego solami (NaF, NaCl). Do ciekłego stopu wprowadza się modyfikator w ilości 0,05-0,08% masy wsadu. W wyniku bardzo małej rozpuszczalności Na w Si na powierzchni rozdziału faz Si-faza ciekła tworzy się warstewka Na2Si utrudniają wzrost kryształów Si. Siluminy dwuskładnikowe używane na średnio obciążone elementy maszyn. Powszechnie siluminy wieloskładnikowe poprawia się wytrzymałość i twardość oraz umożliwiające umacnianie wydzielenie siluminów:    Mg (przy zawartości 0,2-1,5% tworzy Mg^Si związek

międzymetaliczny w stanie stałym umacnianie wydzielone), Cu (do % w podwyższonej temp polepsza skrawalność), mangan (do 0,2-0,5% stosowany w celu obniżenia szkodliwego wpływu Fe) AK11,AK12,AK7,AK52.

Siluminy nadeutektyczne zawierające 17-30% Si są stopami wieloskładnikowymi z dodatkiem niewielkich ilości Cu, Mg, Ni, Mangan i kobaltu (AK20 - AISi21CuNi). Dodatki stopowe poprawiają żarowytrzymałość (Cu, Ni, kobalt), odporność na korozję (mangan), skłonność do umacniania wydzielonego (Mg). Poddaje się umacnianiu wydzieleniowemu polegającemu: przesycanie z temp 500C w wodzie o temp 60C i starzeniu przez 24h w temp 180C. Wyżarzanie odprężające odlewów w temp 230-350C w czasie 6-12h.

Stopy Al-Cu - skłonność do pękania i trudności technologiczne podczas odlewania na gorąco. Mają budowę roztworu stałego a i podwójnej eutektyki a=+Al2Cu. Stopy poddaje się umacnianiu wydzieleniowemu. Po przesyceniu stopy starzy się naturalnie lub sztucznie. Starzenie naturalne ułatwiają dodatki: Mg, mangan lub sztuczne dodatki: Zn, tytan i kadmu. Stosowane na silne obciążone elementy maszyn o prostych kształtach. AM 10 i AM75 używane do odlewów tłoków i innych części samochodowych.

Stopy Al-Mg - charakteryzują się najmniejszą gęstością i największą odpornością na korozję z całej grupy AL W praktyce o 4-11% Mg. OQ wyżarzanie homogenizujące (wytrzymanie 10-12h w temp 450-480C, powolne chłodzenie do 350C, a następnie szybkie), wyżarzanie odprężające przez 12-16h w 120-150C, umacnianie wydzieleniowe (stopów wysokomagnezowych). Dodatki: Si, tytan, cyrkon,, mangan, hafnu, cyny. Wykonuje się z nich elementy maszyn, które jest wymagana dobra odporność na korozję.

2. Stopy aluminium do przeróbki plastycznej:

Stopy Al-Mn - zawartość manganu 1-1,6%. Mikrostruktura stopów składa się z roztworu stałego a i wydzieleń fazy międzymetalicznej Al&Mn. Po odlaniu budowa gruboziarnista i skłonność do mikropęknięć. OC: wyżarzanie homogenizujące w temp 500-520C w czasie 6-12h chłodzenie w powietrzu, wyżarzanie rekrystalizujące w temp 350-400C chłodzenie w powietrza Właściwości mech: R_B=220MPa, Ro.2=180MPa, Aio-15%, Z-50%. Urządzenia dla przemysłu spożywcze i chemicznego, spawane zbiorniki cieczy i gazów.

Stopy Al-Mg - zawierają 1-5,8% Mg, 0,2-1% mangan, 0,15-0,35 chrom. Dodatek tytanu (0,02-0,2%) powoduje wzrost odporności na korozję i rozdrobnienie ziarna w odlewach. Budowę dwufazowa: roztwór stały a i wydzieleń fazy P (AhMg2). OC: wyżarzanie homogenizujące w temp 500-520C w 8-12h, chłodzenie w powietrzu, wyżarzanie rekrystalizujące w 280-300C w czasie 3-6h chłodzenie w powietrzu, wyżarzanie odprężające w 100-150C w 8-12h po spawania Wykonuje się z nich elementy aluminiowej stolarki budowlanej, sprzęt sportowy i turystyczny itp.

Stopy Al-Cu-Mg Durale dzielą: niskostopowe (2,2-3%Cu, 0,2-0,5%Mg, 0,3-0,5%Mn), średniostopowe (3,8-4,8%Cu, 0,4-0,8%Mg, 0,4-0,8%Mn), wysokostopowe (2,6-3,2%Cu, 2-2,45%Mg, 0,45-0,7%Mn). Mikrostruktura durali określa się potrójnego układu Al.-Cu-Mg: roztwory stałe na osnowie aluminium a_At miedzi Ocu magnezu OCn*, fazy międzymetaliczne 6,T)>£i«£2,Y»X z układu Al.-Mg, roztwory stałe P i y na osnowie związków Mg^Ahi AbMg* z układu Al.-Mg, fazy Mg2Cu i MgCii2, fazy potrójnej S, T,V,Q, v. OC: wyżarzaniu rekiystalizującemu w temp 390-430C w czasie 3-6h z chłodzeniem w powietrzu, wyżarzaniu homogenizującemu w temp 345C, umacnianiu wydzieleniowemu (przesycanie z temp