Filtry gruntowe stosuje się jako samodzielne urządzenia lub też jako obiekty rezerwowe do rolniczego wykorzystania ścieków na polach nawadnianych. Są to [urządzenia służące do oczyszczania ścieków stopnia U lub III. Filtry gruntowe zakładane są na glebach piaszczystych — wyjątkowo — w razie braku tego rodzaju gleb — można wytworzyć sztucznie niewielkie powierzchnie filtracyjne z warstw piasku, żwiru, żużla, koksu itp.
Oczyszczanie ścieków w filtrach gruntowych polega na okresowym zalewaniu ściekami wydzielonych działek gruntu o dobrych właściwościach filtracyjnych. Zalewanie odbywa się przeważnie raz na dobę warstwą ścieków o grubości 5—10 cm. Zalewanie powinno trwać 5—15 min. Jeżeli ilość ścieków na to pozwala, stosuje się kilkudniowe przerwy, przy ściekach zaś rozcieńczonych można zalewać do 4 razy na dobę. Woda wprowadzona na poletko zalewa całą powierzchnię w krótkim czasie, wsiąka, wypiera powietrze ze złoża i oczyszczona odpływa drenami, a świeże powietrze ponownie wypełnia pory złoża.
Gdy przesiąkanie wody trwa dłużej niż 4 h, oznacza to, że powierzchnia jest zatkana osadami. Poletko wówczas wyłącza się i pozostawia w celu wysuszenia oraz zdjęcia warstwy osadu. Powierzchnię poletka wyrównuje się lekkimi grabiami i ponownie przeznacza do pracy. Pomimo wszelkich zabiegów zatkanie się złoża postępuje stale, jakkolwiek powoli. Po kilku latach górną warstwę złoża trzeba odnawiać, a po kilku dziesiątkach lat sprawność całego terenu spada. Wówczas filtry gruntowe można użytkować jako poletka osadowe.
387