ogólne zatrucie atmosfery przez emisje przemysłowe - gdy pada deszcz wszystko spływa do gleby co powoduje, że 50 km od Katowic nic nie powinno się zjadać, a tym bardziej hodować np. marchwi • silny wiatr czy ulewa powodują wypłukanie i wywiewanie gleby obniżając jej produktywność.
Pustynnienie
Jako zjawisko w aspekcie naturalnym występuje jako pustynie -nawiewanie piasku sprawia zwiększanie zasięgu pustyń (w strefie zwrotnikowej); w strefie umiarkowanej na skutek melioracji (w XIX i XX wieku zbyt obniżony poziom wód), które są zbyt intensywne.
4. degradacja jezior - najbardziej efektywny rezerwuar wód pitnych (słodkowodne) zajmują zaledwie 2 %, reszta - 98% to słone; jeziora ulegają degradacji poprzez niewłaściwe działanie rolników (przenawożenie - przez rzeki do jezior; eutrofizacja - zatruwanie jezior poprzez zarastanie; ścieki przemysłowe i komunalne jako zanieczyszczenia ogólne. Woda w Malcie nie nadaje się nawet do celów przemysłowych.
5. zatrucie wód gruntowych - wysypiska śmieci (2,5 min dużych wysypisk na świecie). Przyczyny: istnienie wielkich wysypisk, wysypiska mieszalne względem podłoża, materiały oddziaływują wzajemnie na siebie.
6. Zasoby wody pitnej ilościowe tempo pozyskiwania wody na cele bytowe oraz osadnictwo; proces ten nie może ulec przyspieszeniu (deficyt wody obejmuje Afganistan, Jordanię, Egipt, a także Polskę - obszary zapalne świata); w ciągu 10-15 lata może to doprowadzić do klęski. Na większości kontynentów zapotrzebowanie na wodę słodką przekracza zdolności ponownego uwadniania się warstw wodonośnych.
7. Zmniejszanie się różnorodności gatunków flory i fauny (zmiany w przyrodzie). W wyniku deforestacji tworzy się obszary chronione; najwięcej jest ich w Ameryce Północnej (10%), a najmniej we Wspólnocie Niepodległych Państw (1%). Do połowy XXI wieku może zniknąć 1/3 gatunków z Ziemi. Przerywanie powiązań łańcucha pokarmowego (np. stonka); tworzenie obszarów chronionych.
8. zmiany klimatu (dotyczą atmosfery). Wszelkie zjawiska zachodzą w troposferze (ma od kilku do kilkunastu km czyli porównywalnie mniej niż naskórek chroniący nasze ciało). Średnia temp. na kuli ziemskiej wynosi 15 stopni. Substancje antropogeniczne w atmosferze: pyły (elektrownie), tlenki siarki (ropopochodne, tlenki węgla), azotu, związki metali ciężkich (ołowiu), może powstać smog fotochemiczny (promieniowanie katalizuje i powstają nowe związki, mieszanina gazów powstających w wyniku oddziaływania środowiska).
9. zmniejszanie się warstwy ozonowej
3 atomow. cząsteczka tlenu, ultrafiolet jest zabijany, tlen ogranicza dostęp, freon - zawarty w nim chlor rozbija cząsteczki ozonu. 03 naturalnie syntetyzuje się w troposferze na skutek promieniowania ze słońca ze stratosfery. W kierunku ziemi promieniowane jest ciepło.
Gaz freonowy - wymienniki ciepła w urządzeniach klimatyzacyjnych, lodówki, zamrażarki, do wypełniania gaśnic. Gazy zawarte w Cl2 rozbijają ozon. 1 atom rozbija 100 tysięcy cząsteczek. Tempo