124189

Przykładem niech będzie Puszcza Białowieska. Minister ochrony środowiska został obrzucony jajkami przez przeciwników poszerzenia Parku. Przeciwników, bojących się utraty dochodów ze sprzedaży drewna, zbioru owoców leśnych, innych funkcji lasu.

Opór przy powiększeniu Białowieskiego Parku Narodowego doprowadził do przyjęcia 'Kontraktu dla Puszczy'.

Poszerzono Park, jednocześnie dzieląc jego obszar na cztery rodzaje stref:

1.    Strefa ochrony całkowitej (11% powierzchni).

2.    Strefa ochrony biernej.

3.    Strefa przejściowa.

4.    Strefa IV.

Tylko w pierwszej strefie zakazana jest jakakolwiek działalność człowieka.

W ramach 'Kontraktu dła Puszczy", wiatach 1999-2000 przeznaczono z budżetu państwa, w formie dotacji, ok. 30 min zł dla 8 gmin puszczańskich, miasta Hajnówka i Białowieskiego Parku Narodowego. W 1999r. - 20 min zł, w tym ponad 8 min na inwestycje dla gmin, resztę dla BPN, a w 2000r. - 10 min zł, z tego gminne potrzeby pochłonęły 6,5 min zł. Z pieniędzy ‘kontraktowych" pobudowano nowe szkoły, drogi, wodociągi, oczyszczalnie ścieków, zmieniono ogrzewanie z węglowego na bardziej przyjazne środowisku. Część środków przeznaczono na hodowlę restytucyjną żubra w Puszczy Białowieskiej.

Planowane jest przejęcie całej kadry nadleśnictw. Spowoduje to wzrost zatrudnienia w parku o 250 etatów. 150 osób pracować będzie w gospodarstwie pomocniczym BPN. Mieszkańcy gmin Puszczy Białowieskiej będą mieli prawo zbioru jagód, grzybów i drewna w lesie, jednak w takim stopniu, by nie przeszkadzało to ochronie puszczy.

Na razie są to w całości fundusze krajowe, lecz w przyszłości może to wyglądać inaczej.

Kluczową sprawą jest fakt, że w ramach Kontraktu finansowane są działania związane nie tylko z zachowaniem przyrody, ale również ze zrównoważonym rozwojem. Na to pieniądze europejskie, choćby z przedakcesyjnego funduszu Phare, się znajdą. Takie zrównoważone podejście jest nie tylko naszą europejską specyfiką. Wystarczy obejrzeć witrynę internetową amerykańskiego Parku Narodowego Yelowstone, by zorientować się iż jest to miejsce wypoczynku (zarówno rodzinnego jak i dla amatorów sportów takich jak gonitwy psich zaprzęgów), jak też ośrodek edukacji ekologicznej. O wielkiej liczbie rozmaitych książek przyrodniczych, filmów, gadżetów sprzedawanych turystom już nie wspominając.

Drugim przykładem kojarzenia ochrony przyrody z turystyką - tym razem przykładem negatywnym. jest Kazimierz Dolny.

Do Kazimierza przyjeżdża co roku ok. 1,5 miliona gości. Wszyscy oni trafiają w jeden punkt -na kazimierski rynek. Takie skoncentrowanie turystyki stwarza wiele trudności, a także zabiera szansę powiązania funkcji turystycznych (z czym?) w innych miejscowościach parku krajobrazowego. Szerzej na temat w felietonie na końcu tekstu

Jak wspomniałem z funduszy przedakcesyjnych UE trudno jest finansować wąsko rozumiane zadania z ochrony przyrody¹¹. Jeśli jednak nam się to uda, będziemy musieli obliczać analizę Kosztowi Korzyści projektu (AKK), znaną też pod angielską nazwą Cost-Benefit-Analise (CBA). Warto jej poświęcić chwilę uwagi.

Analiza taka to nic innego jak próba oszacowania i przeliczenia na złotówki różnych, często rozproszonych i nie wyrażanych zazwyczaj w pieniądzu, korzyści oraz kosztów, jakie będą skutkiem planowanego działania czy też inwestycji w porównaniu ze stanem obecnym.

Przedstawiona poniżej tabela ma charakter przykładowy. Nie ma jednego uniwersalnego schematu, według której należy obliczać AKK - a przynajmniej nie jest on mi znany. Będzie to zapewne przedmiotem zainteresowania ekspertów przez szereg następnych lat Oto przykładowy sposób obliczania.

jednostka miary    I wartość jednostki I wartość

gospodarcze użytkowanie lasu