45557

Obowiązek należytego wykonywania pracy

Obowiązek należytego świadczenia pracy jest samoistną i rodzajową odrębną powinnością pracownika. Pracownik powinien świadczyć pracę starannie i sumiennie. KP nie określa pojęcia „staranności", ani tez nie wskazuje choćby ogólnych kryteriów jego rozumienia. Jest więc sprawą otwaitą to, czy w tej materii mamy do czynienia z prostym stosowaniem konstrukcji cywilnych na zasadzie art 300 KP ( w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stostiję się odpowiednie przepisy KC, jeżeli nie sa sprzeczne z zasadami pracy), czy tez jest to zabieg niedozwolony. W prawie cywilnym „należyta staranność" jest powiązana z konkretnym typem stosunków lub sytuacji będących przedmiotem oceny i jest odnoszona wyłącznie do danej kategorii stosunków. W stosunkach pracy wykonanie zobowiązania nie poddaje się takiej jednolitej kwalifikacji prawnej, z jaką mamy do czynienia w prawie cywilnym (art 355 KC). Ogólne i obiektywne wzorce „staranności pracowniczej" nie są wystarczające dla kwalifikacji zachowania się pracownika w stosunku pracy, muszą bowiem być odniesione do konkretnej pracy zawodowej i konkretnego uwarunkowania jej świadczenia, zależnych w dużej mierze od samego pracodawcy. Wpraw dzie KP nie określa pojęcia staranności wprost, to jednak czyni to w sposób pośredni - przez odwołanie do klauzuli pracy świadczonej pod kierow nictwem pracodawcy. (art22 § 1), z jej zasadniczym atrybutem, tj. obowiązkiem wykonywania poleceń pracodawcy, zwłaszcza co do sposobu wykonaiua pracy (podporządkowanie materialne). W tym kontekście staranne zachowanie jest odnoszone do ściśle zindywidualizowanego uwanuikowania (dany pracodawca i jego wola wykonania pracy w określony sposób), a nie do bardziej zobiektywizowanych stosunków danego rodzaju (art 355 KC).

W doktrynie najczęściej przyjmuje się, że praca staranną jest praca dokładna, wykonana z dbałością o szczegóły, w sposób, jaki obiektywiiie jest konieczny do wykonania „dobrej roboty". Dokładność pracy mierzona jest m in. normami teclmicznymi, prawnymi czy obyczajowymi, a przede w'szystknn z mvzględnienieni metod i sposobów wynikających ze specyfiki pracy lub zaleceń i wskazali samego pracodawcy. Można więc powiedzieć, że staranność w prawie pracy jest zespołem pozytywnych warunków' charakteryzujących zachowanie się pracownika w pewnym układzie świadczenia pracy i z tego punku widzenia zachowanie to będzie oceniane.

Warunek sumienności w działaniu pracownika jest indywidualnym kryterium zachowania się tej osoby, w odróżnieniu od kryterium obiektywnego, jakim jest wymóg staranności Sumienność jest nakazem adresow anym do pracownika zaangażow ania w procesie pracy w należy ty m stopniu jego woli, umiejętności psych-fiz., wiedzy, dośysladczenia itp. Ocena sumiennego zachow ania się pracownika musi jednak uwzględniać warunki świadczenia pracy, a zw łaszcza to, że praca jest wykonywana np. w warunkach uciążliwych ,czy WTęcz w warunkach ekstremalnych.