Rodzaje socjalizacji:
SOCJALIZACJA PIERWOTNA (socjalizacja początkowa):
■ w okresie dzieciństwa, jednostka staje się członkiem społeczeństwa
■ wzory zachowań i podstawowe role społeczne
■ kształtowanie osobowości podstawowej
■ uczucia, więź emocjonalna z rodzicami
■ przejmowanie sposobu widzenia, wartości, postaw i wzorów zachowania od rodziców
■ pod koniec pojawia się „uogólniony inny"; odkrycie ogólnospołecznych reguł - internalizacja SOCJALIZACJA WTÓRNA:
■ wprowadzenie człowieka w elementy życia społecznego • szkoła, nauka
■ człowiek dokonuje wyborów
■ nie wymaga więzi emocjonalnej
■ czasem naśladowanie mechanizmów socjalizacji pierwotnej
■ kształtuje się osobowość modalna
INTERNALIZACJA -» najważniejszy aspekt socjalizacji, proces uwewnętrznienia przez jednostkę elementów rzeczywistości społecznej (wartości, normy, role, sposoby zachowania się oraz interpretacji świata) właściwych rodzinie, grupom społecznym, społeczeństwo, którego jest członkiem; zinternalizowane treści uznaje ona za swoje własne, obiektywne i obowiązujące
RESOCJALIZACJA -* naśladowanie mechanizmów socjalizacji pierwotnej; cel: przemiana człowieka,
wymazanie ze świadomości dotychczasowych treści i wprowadzanie nowych; przekształcenie obrazu świata i siebie samego
ROLE SPOŁECZNE -* wzory zachowań odnoszące się do różnych pozycji ludzi w zbiorowościach
OSOBOWOŚĆ -» nie jest zbiorem przypadkowych cech, ale całością nadającą zachowaniom człowieka jednolitość i wewnętrzną spójność
Na osobowość człowieka składa się:
■ sposób reagowania ruchowego i emocjonalnego
■ wyobraźnia i pamięć
■ postawy, motywacje, dążenia, zainteresowania
■ postrzeganie siebie i otoczenia
■ pragnienia
■ dręczące konflikty, życie osobiste i wewnętrzne
■ zachowania społeczne
OSOBOWOŚĆ PODSTAWOWA -» elementy osobowości występujące u przedstawiciela danej kultury (zharmonizowanych z jej instytucjami); podłoże postaw uczuciowych i systemu wartości zbiorowości
■ różnice w osobowościach podstawowych - różnice w wychowywaniu dzieci
OSOBOWOŚĆ MODALNA -»typ osobowości występujący najczęściej w danej zbiorowości (populacji) Osobowość człowieka nowoczesnego:
■ otwartość na nowe doświadczenia
■ łatwość akceptacji zmian - innowacyjności, gotowość podejmowania ryzyka
■ rozbudzona potrzeba osiągnięć
■ negowanie fatalizmu, przekonanie o możliwości zapanowania nad siłami przyrody
■ orientacja na teraźniejszość i przyszłość
■ aspiracje oświatowe i zawodowe
■ dążenie do zdobywania szerokich informacji
■ umiejętność kalkulowania i przewidywania
■ nastawienie liberalne i demokratyczne
POZYCJA SPOŁECZNA -♦ sposób usytuowania człowieka w zbiorowości Rodzaje pozycji społecznych:
■ przypisane - na ich zajmowanie człowiek nie ma wpływu; wyznaczone bez udziału woli wraz z urodzeniem
■ osiągane - człowiek sam je zdobywa lub zostają mu narzucone, lecz ma na to jakiś wpływ
2