46542

FINANSE PUBLICZNE

Przesłanki finansowania ze środków publicznych

Tabelka

1.Zakres finansów publicznych zależy w dużym stopniu od sfinansowania konsumpcji społecznej 2.zakres interwencjonizmu państwowego w sprawy gospodarki Podmiotowa klasyfikacja sfery finansów publicznych 1.budżet państwa 2.bubudżety jednostek samorządu terytorialnego 3.państwowe fundusze celowe (FUS, NFZ - narodowy fundusz zdrowia, FER - fundusz emerytalno rentowy, FP, NWOŚiGW - narodowy fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej, PFRON) Budżet państwa l.csentriizowany fundusz publiczny, służący gromadzeniu środków publicznych potrzebnych do realizacji funkcji państwa 2. roczny plan finansowy obejmujący dochody i wydatki oraz przychody i rozchody państwa. Podstawowe rodzaje dochodów państwa 1.podatek dochodowy od osób prawnych 2. pod doch od osób fizycznych 3.VAT 4.cła 5.wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa 6.wpłaty z NBP 7.inne. Dochody podatkowe stanowią około 80% dochodów budżetu państwa, najwydajniejszym jest VAT. (wykres)

Wydatki budżetu państwa, l.bierzące a)subwencje dla jednostek samorządu teiytorialnego b)dotacje c)wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych (wynagrodzenia, zakupy towarów i usług) 2.majątkowe (inwestycje państwowych jednostek budżetowych) 3.na obsługę długu Skarbu Państwa. Saldo Budżetu Państwa: nadwyżka lub deficyt). Sposoby pokrycia deficytu 1. emisja państwowych papierów wartościowych i ich sprzedaż na rynku krajowym lub zagranicznym 2.kredyty w banknotach krajowych lub zagranicznych 3.pożyczki np. z międzynarodowych instytucji finansowych 4.sprzedaż majątku skarbu państwa. Źródła 1-3 są przychodami zwrotnymi, trzeba je oddać, a pozycja 4 jest źródłem, które się wyczerpuje. Dług publiczny - finansowe zobowiązanie władz publicznych, państwowych i samorządowych z tytułu zaciągniętych pożyczek, kredytów, nieuregulowania przez jednostki sektora publicznego wymaganych zobowiązań, emisji papierów wartościowych. Zgodnie z konstytucją i ustawą o finansach publicznych państwowy dług publiczny nie może przekroczyć 60% PKB. Przekroczenie kolejno 50 i 55% wymaga uruchomienia odpowiednich procedur naprawczych. Minister finansów jest zobowiązany do końca maja podać do wiadomości publicznej tę informację. Na koniec 2003 roku dług publiczny w Polsce wynosił 50,2%, a uwzględniając gwarancje i poręczenia wynosi ponad 52%. Rodzaje długu publicznego 1. a)dług publiczny rzeczywisty - nominalne zobowiązania władz publicznych, b)dług publ. potencjalny - zobowiązania z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń. 2. a)dług zewnętrzny - zaciągnięty za granicą b)dług wewnętrzny - krajowy (zaleta: odsetki od tego długu są dochodem podmiotów krajowych, które od niego zapłacą podatek) 3. a)dług krótkoterminowy (bardzo często odnawiany, co prowadzi do przekształcenia w dług długoterminowy) b)dług długoterminowy 4. a)dług nominalny -nominalna wartość instrumentów zaciągania długu w momencie jego powstania b)realny -dług nominalny skorygowany o zmianę kursu walut i o procesy inflacyjne (inflacja jest sprzymierzeńcem Skarbu Państwa, powoduje spadek realnej wartości długu) 5. a) centralny, państwowy b)lokalny, samorządowy. Budżet gminy - dochody 1.własne a)wpływy z podatków tzw. samorządowych (od nieruchomości, od spadków i darowizn, od czynności cywilno prawnych, opłata skarbowa, miejscowa) b)dochody z majątku gminy c)udział gminy w podatkach od osób fizycznych i prawnych 2.subwencja ogólna 3.dotacje cłowe otrzymane z budżetu państwa lub funduszy celowych. Budżet gminy może zamykać się deficytem pokrywanym przychodami. Budżet powiatu i województwa. l.Nie mają swoich podatków ale mają udział w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych, 2.subwencja z dochodu państwa - ma ona częściowo wyrównywać różnice między powiatami i województwami wynikające ze zróżnicowania dochodów własnych, 3.dotacje celowe.