124543

2

Dr hab. Dorota Zdunklewicz-Jedynak, Słownictwo XX/XXI w., Wykład I

Człowiek człowiekowi wilkiem.

Paweł będzie występował w tym przedstawieniu..

Zrobiłaby z tym wreszcie porządek!

Można by to zrobić.

Rozmawialiśmy po angielsku.

Zapomniał języka w gębie.

Wyraz - pojęcie znane zwykłym użytkownikom, którzy bez trudności dzielą usłyszaną wypowiedź na wyrazy (eksperymenty Sapira: Indianin nie znający pisma nie ma żadnych wątpliwości w dyktowaniu tekstu słowo po słowie i zdolny jest do powtarzania słów Jako jednostek). Pojęcie używane przez Językoznawców - nieprecyzyjne, intuicyjne, często odrzucane. Różne kryteria wyróżniania wyrazów.

IV. Kryteria rozpoznawania wyrazów:

•    Graficzne: wyraz to ciąg znaków zawarty między spacjami pocę się - 2 wyrazy:

problem: d’Ambert -?, biało-czerwony -?

•    Fonetyczne: wyraz to ciąg fonemów z jedną tylko sylaba akcentowaną

w domu - 1 wyraz, pocę się - 1 wyraz: ona /by mLsIę/ podobała - 3 wyrazy problem: akcent poboczny w wyrazach wielosylabowych: uniwersytet

•    Strukturalne: nie można uznać za wyraz ciągu fonemów, który można rozbić, poprzestawiać lub skrócić bez istotnej zmiany znaczenia

po polsku - 1 wyraz (pomiędzy po i polsku nic nie można wstawić): ś - wyraz (można dołączać do różnych części zdania: Tyś miał-* ty miałeś): mucha nie siada - 1 wyraz

problem:- złożone formy czasu przyszłego , np.będę miał wydaje się formą jednego wyrazu, a można przedzielić Innym wyrazem (będę jutro miał).

•    Morfologiczne: w trakcie odmiany wyraz przyjmuje jeden zestaw końcówek

maszyną_do pisania - 1 wyraz

problem: oboczne formy Wielkanoc - Wielkanocy, Wielkiej Nocy

•    Składniowe: wyraz to minimalna część tekstu, mogąca pełnić funkcję poprawnego wypowiedzenia

Nie są wyrazami : że, się, śmy - nie mogą stanowić poprawnych wypowiedzeń.