48469

W istniejącym stosunku prawnym podmioty mogą się zmieniać. chyba że ustawa lub umowa tego zakazuje. Wierzyciel może na przykład odstąpić swoją wierzytelność innej osobie. która zajnaije jego miejsce w stosunku prawnym Niekiedy jednak ustawa wiąże prawa wynikające ze stosunku prawnego z konkretnym podmiotem i tylko on może z nich korzystać. Mamy wówczas do czynienia z tzw. prawami niezbywalnymi (prawo dożywocia, służebność osobista, prawo pierwokupu, użytkowanie).

Odstąpienie prawa niezbywalnego jest niedopuszczalne. a zatem niemożliwa jest zmiana podmiotu stosunku cywilnoprawnego.

Ustalane.    co    może    być    przedmiotem    stosunku    cywilnoprawnego,

należy do najbardziej spornych zagadnień zarówno w teorii prawa. jak i w doktrynie prawa cywilnego Można przyjąć. że przedmiot cm stosunku cywilnoprawnego jest zarówno zachowanie ludzi i innych podmiotów wobec drugiej strony stosunku prawnego. jak i obiekty materialne lub niematerialne, któiych to zachowanie dotycz)’. Zgodnie z tym poglądem przedmiotem stosunku między sprzedawcą i kupującym jest takie zachowanie sprzedawcy, do jakiego zobowiązuje go umowa. a więc przeniesienie własności. wydanie rzeczy itd.. a nadto sama rzecz.

Przedmiot stosunku prawnego konccntmjc w sobie te czynności ludzi i te obiekty, które są przyczyną związania się podmiotów stosunkiem prawnym

Przynajnuiicj    jednemu    z    podmiotów    stosunku    cywilnoprawnego    przy

sługuje prawo domagania się od drugiego podmiotu lub podmiotow określonego zachowania    się (wykonania    zamówionego    dzida. wydania użyczonej

rzeczy. opieki nad przedmiotem oddanym na przechowanie. poszanowania własności). Jest to jego prawo podmiotowe. W wielu stosunkach cywilnoprawnych. szczególnie w stosunkach    zobowiązaniowych.    każda ze    stron

dysponuje prawem podmiotowym. np. wynajmujący może domagać się regularnego płacenia czynszu. zaś najemca udostępniana wynajętej rzeczy i innych zastrzeżony cli świadczeń

Każdanu prawu podmiotowcnai odpowiada ciążący na innym podmiocie obowiązek.    W    niektórych    stosunkach    cywilnoprawnych,    w    szczególności

w stosunkach zobowiązaniowych. podmiot ten jest określały:    jest nim kon

kretny dłużnik. W innych. a mianowicie w stosunkach regulowanych przez prawo    rzeczowe.    obowiązek    wyznaczaiego postępowania    obarcza    wszystkich,

np. obowiązek poszanowania cudzej własności.

Normy    prawa    cywilnego    regulują    treść    stosunków    cywilnoprawnych,

wskazują przyczyny ich powstawania i rozwiązywania oraz okoliczności, w których zmiana się treść stosunku