48762

rozmiarach odpowiadających minimalnej skali efektywnej. Taki sam przebieg kosztów jest charakterystyczny dla przemysłu lotniczego i samochodowego, czyli tam, gdzie występują bardzo wysokie koszty stale w związku z koniecznością ponoszenia nakładów na badania i rozwój nowych modeli, a jednocześnie istnieją możliwości wprowadzania wysoce zautomatyzowanych linii produkcyjnych przy dostatecznie dużych rozmiarach produkcji.

Istnieje bardzo wiele przedsiębiorstw, szczególnie poza przemysłem przetwórczym, w których koszty przeciętne zmieniają się zgodnie z krzywą w kształcie litery U. w przedsiębiorstwach tych możliwości osiągania korzyści skali są ograniczone i najczęściej mają one do czynienia z rosnącymi kosztami przeciętnymi przy umiarkowanie dużej wielkości produkcji.

1.    koszty przeciętne (LAC) spadają, gdy koszty krańcowe (LMC) są mniejsze od kosztów przeciętnych, oraz rosną, gdy koszty krańcowe są większe od kosztów przeciętnych. [Kiedy koszt krańcowy wytworzenia następnej jednostki przekracza koszt przeciętny wytworzenia wszystkich jednostek, produkcja tej jednostki musi podnieść koszt przeciętny. Gdy koszt krańcowy kolejnej jednostki jest niższy od kosztu przeciętnego dotychczas wyprodukowanych jednostek, ostatnia wytworzona jednostka produktu obniża wielkość kosztu przeciętnego. Gdy koszt krańcowy jest równy kosztowi przeciętnemu, zwiększenie produkcji o jednostkę nie zmienia kosztu przeciętnego.

2.    koszty przeciętne (LAC) osiągają minimum dla rozmiarów produkcji, przy których następuje przecięcie się krzywej kosztów przeciętnych z krzywą kosztów krańcowych. Krzywa kosztów przeciętnych przecina krzywą kosztów krańcowych w punkcie A, odpowiadającym jednocześnie minimum kosztów przeciętnych. Dzieje się tak, dlatego, Ze na lewo od punktu A krzywa kosztów krańcowych przebiega poniżej krzywej kosztów przeciętnych, a więc koszty przeciętne ciągle spadają. Na prawo od punktu A krzywa kosztów krańcowych leży powyżej krzywej kosztów przeciętnych, a więc koszty przeciętne rosną. Punkt A odpowiada wielkości produkcji, przy której koszt przeciętny osiąga minimum.

Zależności te mają charakter arytmetyczny.

Wielkość produkcji zapewniająca maksymalny zysk lub minimalne straty znajduje się w punkcie B, czyli punkcie zrównania kosztu krańcowego z utargiem krańcowym. Zadaniem przedsiębiorstwa jest sprawdzenie, czy przy tej wielkości produkcji osiąga zyski, czy też ponosi straty. Jeżeli straty mają trwały charakter, to kontynuowanie działalności gospodarczej staje się niecelowe.