Elastyczność cenowa popytu jest to stosunek względnej zmiany wielkości zapotrzebowania na dane dobro do względnej zmiany jego ceny.
Jeśli wzrost ceny o 1% zmniejsza wielkość popytu o 2%,to elastyczność cenowa popytu wynosi -2. (Wielkość popytu 2%,a tak jak jest to zmniejszenie tej wielkość, to wyrażamy to jak -2% dzielimy, przez 1%,czyli wzrost ceny i dostajemy -2) Ponieważ krzywa popytu ma nachylenie ujemne, to elastyczność cenowa jest z konieczności liczbą ujemną.
Gdy elastyczność popytu osiąga duże wartości ujemne, wówczas mówimy o wysokiej elastyczności. Popyt jest wtedy bardzo czuty na zmianę ceny.
Gdy zaś elastyczność wyraża się matą liczbą ujemna, popyt jest relatywnie mato wrażliwy na zmianę ceny. Wtedy elastyczność popytu jest niska.
Tak, więc te określenia dotyczą wartości elastyczności z pominięciem jej ujemnego znaku.
Przeważnie jednak elastyczność cenowa zmienia się, gdy przesuwamy się po krzywej popytu, przy czym, wyższym cenom odpowiadają większa elastyczność, a niższym - mniejsza
Jeśli jednak funkcją popytu nie jest prosta linia, lecz krzywa, to zmiana większości zapotrzebowania jest różna przy wzroście ceny i przy jej spadku.
Popyt elastyczny i nieelastyczny
Popyt nazywamy elastycznym ,gdy jego elastyczność cenowa jest mniejsza od -1. Popyt jest nieelastyczny, gdy jego elastyczność przyjmuje wartości miedzy -1 i 0.
Gdy elastyczność popytu wynosi równo -1 .wówczas mówimy, że popyt ma elastyczność równą jedności.
Często mówi się ze pewne dobra charakteryzują się wysoką lub niską elastycznością popytu.
Np. popyt na ropę naftową jest nieelastyczny weględem ceny.
Determinanty elastyczności cenowej
Co decyduje o tym, czy elastyczność cenowa popytu jest wysoka czy niska? Odpowiedzi trzeba szukać w analizie gustów klientów.
Najważniejszym czynnikiem jest łatwość zastąpienia tego dobra innym dobrem o podobnym przeznaczeniu.
Przykłady elastyczności cenowej
Np. takie usługi jak fryzjer, teatr czy sauna wykazują elastyczność większą od jedności.
Np. popyt na niektóre towary takie jak produkty mleczarskie, jest wybitnie nieelastyczny.
Wykorzystanie elastyczności cenowej
Elastyczność cenowa popytu jest kategorią przydatną m.in. do obliczenia, o ile należy podnieść cenę, aby zlikwidować nadwyżkę popytu, bądź o ile ją obniżyć, aby zlikwidować nadwyżkę podaży.
Np. w rolnictwie mogą występować na przemian lata nieurodzaju i lata obfitych zbiorów. Popyt na produkty rolne jest małoelastyczny - słabe zbiory powodują silny wzrost cen żywności. Z kolei nadspodziewane dobre zbiory wywołują znaczny spadek cen żywności. Przy niskiej elastyczności popytu przesunięcia krzywej podaży wywołują duże wahania cen, nie zmieniając zbytnio wolumenu sprzedaży.