Co decyduje o tym, czy elastyczność cenowa popytu jest wysoka czy niska? Odpowiedzi trzeba szukać w analizie gustów klientów.
Najważniejszym czynnikiem jest łatwość zastąpienia tego dobra innym dobrem o podobnym przeznaczeniu.
Przykłady elastyczności cenowej
Np. takie usługi jak fryzjer, teatr czy sauna wykazują elastyczność większą od jedności.
Np. popyt na niektóre towary takie jak produkty mleczarskie, jest wybitnie nieelastyczny.
Wykorzystanie elastyczności cenowej
Elastyczność cenowa popytu jest kategorią przydatną m.in. do obliczenia, o ile należy podnieść cenę, aby zlikwidować nadwyżkę popytu, bądź o ile ją obniżyć, aby zlikwidować nadwyżkę podaży.
Np. w rolnictwie mogą występować na przemian lata nieurodzaju i lata obfitych zbiorów. Popyt na produkty rolne jest małoelastyczny - słabe zbiory powodują silny wzrost cen żywności. Z kolei nadspodziewane dobre zbiory wywołują znaczny spadek cen żywności. Przy niskiej elastyczności popytu przesunięcia krzywej podaży wywołują duże wahania cen, nie zmieniając zbytnio wolumenu sprzedaży.
Skoro obniżka wysokiej ceny (przy której popyt jest elastyczny) zwiększa sumę wydatków, zaś obniżka niskiej już ceny (przy której popyt jest mało elastyczny) zmniejsza te sumę, to niewątpliwie istnieje jakiś pośredni poziom ceny, przy którym jej obniżka nie wpłynie na wielkość wydatków- w którym elastyczność popytu jest równa -1.
Ceny biletów na mecze piłki nożnej.
1. )Gdy przesuwamy się po krzywej popytu, suma wydatków w pewnym momencie przestaje się zwiększać. Następuje to przy cenie, przy której elastyczność popytu jest równa -1.
2. )Najważniejsze -suma wydatków, czyli wielkość wpływów ze sprzedaży, osiąga maksimum w punkcie odpowiadającym elastyczności popytu równej -1.
To bardzo ważna informacja praktyczna dla przedsiębiorstw i organizacji.
Opłaty za przejazd metrem
Jeżeli mamy elastyczność popytu, to wiemy, w jakim kierunku należałoby zmienić wysokość opłat za przejazd, aby zwiększyć przychody metra.
Popyt na przejazdy metrem jest elastyczny względem ceny, to podwyżka opłat za przejazd zmniejszy sumę przychodów metra.
Aby zwiększyć wpływy metra, należy obniżyć wysokość opłaty za przejazd.
Gdyby natomiast popyt na przejazdy był nieelastyczny, wówczas celowa byłaby podwyżka cen biletów.
Pierwszy „szok naftowy"
W 1973-1974 kraje OPEC doprowadziły do czterokrotnego wzrostu cen ropy.
Popyt na ropę był wówczas bardzo nieelastyczny, około -0.1.
Użytkownicy ropy mieli bardzo ograniczone możliwości zastąpienia jej innym surowcem.
Mróz na plantacjach kawy
Przymrozki w Brazylii w 1977,będącej największym w świecie producentem kawy, spowodował zmniejszenie jej podaży. Ceny kawy znacznie wzrosły.
Jeżeli popyt jest nieelastyczny, to suma wydatków i suma wpływów ze sprzedaży zwiększą się wraz ze wzrostem ceny.
Zamiast uderzyć w producentów kawy, mróz w istocie rzeczy wyszedł im na dobre. Ten przykład wskazuje na duże znaczenie gustów konsumentów.
Rolnicy wobec nieurodzaju