49777

góry, które w przekroju przypominają klin (wedged iceberg): ściany boczne z jednej strony są strome lub pionowe, a z drugiej bardzo słabo nachylone. Wierzchołek takiej góry jest raczej płaski, często płynnie przechodzący w słabo nachyloną ścianę boczną. Góry typu klin powstają również w wyniku bezpośredniego obłamywania się klifów lodowych.

Góry zerodowane posiadają nieregularne, często fantazyjne kształty powstałe w efekcie dlugo-trwalego niszczenia gór lodowych przez procesy topnienia i erozji. Wśród tego typu gór wyróżnić można góry typu suchy dok (drydocked iceberg) i zwietrzałe (weathered iceberg). Charakterystyczną ceclią góry typu suchy dok jest wyerodowane przez fale U-ksztaltne przecięcie, którego podstawa znajduje się na ogół na linii wody lub nieco poniżej i występujące po bokach kolumny lub piramidy. Góry zwietrzałe to góry, które w wyniku procesów wietrzenia uległy tak znacznemu zniszczeniu, że całkowicie utraciły swój początkowy kształt. Często ponad powierzchnią wody widoczne są jedynie pojedyncze kolumny, wieże lub iglice połączone ze sobą tylko pod wodą, a czasami kształty takich gór przypominają "zamek" czy "bramę". Góry tego typu po 1981 r. klasyfikowane są jako góry piramidalne, a jeżeli nie da się wyróżnić wyraźnego wierzchołka - jako góry o nieregularnych kształtach (non-tabular iceberg).

Rozmiary gór lodowych

zależą od mechanizmu obłamywania lodu, wieku gór lodowych oraz intensywności procesów ich topnienia i erozji. Proces obłamywania się lodu skutkujący powstaniem gór lodowych nazywa się często "cieleniem się lodowca" (calving). Morfometria góry lodowej w momencie jej powstania uzależniona jest od morfologii brzegu lodowego i mechanizmu obłamywania lodu. Mechanizm i skala tego procesu zależy od wielu czynników (typu lodowca, miąższości lodu w strefie brzeżnej lodowca, długości klifu lodow^rego. stopnia spękania i wytrzymałości lodu, prędkości zsuwania się lodowca do morza, nachylenia dna morskiego, głębokości pod brzeżną partią lodowca i na jej przedpolu, warunków hydrometeorologicznych), ale przede wszystkim od stopnia zrównoważenia hydrostatycznego brzegu lodowego.

Od lodowca opartego o dno odlamywać się będą inne góry lodowe niż od lodowca pływającego. Inny będzie mechanizm odłamywania się lodu od pływających szybkich strumieni lodowych, a inny od lodowców o wolnym mchu. Od lodowca opartego o dno obłamują się małe góiy lodowe, o długości mniejszej od grubości lodowca. Ze względu na swoje rozmiary mają one tylko lokalne znaczenie. Od pływających lodowców wyprowadzających i strumieni lodowych, których długość bariery lodowej 7-krotnie przewyższa ich szerokość odłamują się góiy lodowe o większych rozmiarach, o szerokości na ogól równej gmbości lodu i długości kilkukrotnie większej od grubości lodu. Największe góiy lodowe odlamywać się będą od lodów szelfowych.

Przyczyną odłamywania się gór lodowych jest jednoczesne działanie wielu czynników. Jednymi z głównych są zmiany poziomu morza wywołane pływami, falami martwymi i anemobarycznymi powstającymi przy przechodzeniu głębokich układów niskiego ciśnienia oraz naprężenia styczne wiatru. Zdarza się, że góry lodowe powstają w efekcie kolizji dużej góry lodowej z barierą lodu szelfowego lub jednej góiy lodowej z drugą. Istotne znaczenie mają również czynniki hydrometeorologiczne takie jak zmiany temperatury powietrza i radiacji oraz sum opadu, zwłaszcza wtedy, gdy strefa brzeżna lodu pocięta jest dużą liczbą radialnych i poprzecznych szczelin. W warunkach intensywnej ablacji i obfitych opadów ciekłych, gdy dochodzi do wypełnienia szczelin wodą, proces cielenia ulega wyraźnemu przyspieszeniu. Z tej przyczyny cielenie lodowca jest procesem sezonowym osiągającym swoje maksimum pod koniec lata.

W procesie obłamywania się lodu z klifów, ścian i barier lodowych powstają bryły lodu o zróżnicowanych rozmiarach, od bardzo małych (gruz lodowcowy) do bardzo dużych