49921

Przyrządy służące do pomiaru elementów wiatru można podzielić na:

•    wiatromierze stacjonarne, czyli instalowane na stałe w wyznaczonych miejscach (najczęściej na wytykach na masztach, powyżej pokładu pelengowego),

•    "wiatromierze ręczne", które na statkach morskich, uprawiających żeglugę międzynarodową, stanowią wymagany przepisami element wyposażenia dodatkowego (zapasowego).

Obecnie, na statkach powszechnie stosuje się wiaromierze stacjonarne najróżniejszych typów, których zasada działania również może być bardzo różna. Wiatromierze stacjonane najczęściej mają dwa odrębne czujniki:

•    czujnik mierzący prędkość wiatru,

•    czujnik mierzący kierunek wiatru.

Ryc. 1. Czujniki wiatromierza stacjonarnego. Lewy {z czaszami) - czujnik pomiaru prędkości wiatru, prawy - czujnik kierunku wiatru (brzechwa).

Czujniki wiatromierzy stacjonarnych najczęściej zamieniają mierzone wielkości prędkości i kierunku wiatru na wielkości elektryczne (napięcie, częstotliwość prądu zmiennego, liczby impulsów prostokątnych, etc.) które następnie są przekazywane drogą kablową do urządzenia odbiorczego znajdującego wewnątrz statku (wewnątrz pomieszczeń stacji meteorologicznej), w nim odpowiednio dekodowane i przedstawiane za pomocą wskaźników wychyłowych (obecnie rzadziej) lub wyświetlaczy cyfrowych (częściej).

Najprostsze układy pomiaru prędkości wiatru to układy czaszowe (patrz ryc. 1). Najczęściej 3 lub 4 czasze, dokładnie wyważone, osadzone są na obrotowej, łożyskowanej osi. W czasie działania wiatru powstające różnice ciśnienia na wypukłej i wklęsłej części czasz doprowadzą do powstania siły wprawiającej w ruch obrotowy układ czasz. Prędkość obrotów czasz (i ich osi) zamieniana jest na wielkość elektryczną (np na liczbę impulsów - co 2 pełne obroty czasz pojawia się 1 impuls elektryczny lub w innym przyrządzie - oś obraca wirniczek mikrosilnika elektrycznego ze stałymi magnesami stojana - im większa prędkość obrotowa wirnika, tym większa częstotliwość prądu (jeśli prądniczka prądu zmiennego) lub wyższe napięcie, jeśli prądniczka prądu stałego tętniącego). Generowane przez czujnik prędkości wiatru impulsy następnie są systematycznie zliczane w jednostce czasu (np. co 1 sek) przez układ pomiarowy. Jeśli np. do obrotu układu czasz o 360” wiatr musi przebyć