49926

promille, tw = 0°) -1.0257. Największą gęstość mają zimowe wody Północnego Atlantyku w wyższych szerokościach (zasolenie 36 promille, tw~0°C), wynosi ona 1.029(1.02895).

W miarę przybliżania się do brzegów rośnie regionalna zmienność gęstości wody powodowana przez czynniki lokalne (np. zmiana temperatury spowodowana przez występujące zjawiska upwellingów, gwałtowne wystodzenie w rejonach ujściowych rzek, etc.).

Z najmniejszymi gęstościami wody spotkać się można w rejonach ujściowych rzek strefy tropikalnej. Przy zasoleniu 1 promille i temperaturze wody równej 30°C gęstość wody wyniesie 0.9965. Podobnie duże zmiany gęstości w stosunku do gęstości występujących na otwartych przestrzeniach oceanicznych występują na morzach, o utrudnionej wymianie wód z oceanami. Tamzmiany gęstości zachodzą głównie ze względu na obniżenie zasolenia. Przykładowo, na Południowym Bałtyku, gdzie zasolenie można przyjąć jako równe w przybliżeniu 7.5 promille, zimą, przy temperaturze wody +2°C gęstość wody wyniesie 1.006, latem, przy temperaturze wody równej 17°C gęstość wody będzie równa 1.004. Na Morzu Czarnym (zasolenie ~20 promille) latem (tw = 24°C) gęstość wody będzie wynosić około 1.012, zimą (tw = 4°C) -1.016. Na najsilniej zasolonym akwenie, jakim jest Morze Czerwone (średnie zasolenie 40 promille), wobec występowania stale wysokiej temperatury wody (~30°C), gęstość wody nie jest specjalnie wysoka i wynosi 1.0251.

Znając temperaturę wody powierzchniowej i jej zasolenie, umowną gęstość można łatwo określić stosując wzór Mamaeva (1970):

ro = 28.152 - (0.0735 * t) - (0.00469 * t²) + (0.802 - (0.002 * t)) * (S - 35.0),

gdzie:

t - temperatura wody [°C],

S - zasolenie wody [promille]

Przejście z gęstości umownej do gęstości "normalnej" jst bardzo proste; dzielimy gęstość umowną przez 1000 i dodajemy do jedności.

Precyzyjne wartości gęstości wody morskiej wfunkcji jej temperatury i zasolenia znajdują się w Tablicach Oceanograficznych (Okeanologićeskie Tablicy, Gidrometeoizdat, Leningrad, dowolne wydanie). Również TN92 i inne Tablice Nawigacyjne zawerają, choć nieco uproszczone, tabele wartości gęstości wody. Wartości te odczytujemy na skrzyżowaniu wiersza i kolumny odpowiedniej temperatury wody i jej zasolenia.

Zmiany gęstości wody morskiej na powierzchni wywierają wpływ na zanurzenie statku. Dla statku o dużej pełnotliwości kadłuba, zgodnie z prawem Archimedesa:

Zr = (roo / roi) * Zo,

gdzie

Zi = zanurzenie po zmianie gęstości wody morskiej z roo do roi,

Zo i roo - zanurzenie i gęstość wody w stanie początkowym.

Przykładowo, niech statek o zanurzeniu Zo = 10.00 m płynący latem na Sagerraku w wodzie o gęstości roo = 1.0211 (zasolenie 29 promille, temperatura wody 16°C)