50516

wyzwolonych, ale zmodernizowanych. Głównym ich zadaniem miało być przygotowanie chłopców nie do studiów teologicznych, lecz do czekających ich w życiu zadań świeckich.

•    Odpowiedni nauczyciel (przyjazny stosunek do dzieci, surowość nie przybiera zbyt ostrych form. orientowanie się w psychologii młodzieży, znajomość jej indywidualnych zamiłowali, skłonności, wady i zalety.)

•    Program studiów:

Domagał się usuiuęcia z nauczani średniowiecznej scholastyki.

Krytykował dyletantyzm i wszelkie objawy nieuctwa profesorów krakowskich.

Domagał się aby każdy uczony opierał wykłady na przede wszystkim na wynikach własnych badali.

•    Krytyczny stosiniek do retoryki. W okresie gdy większość pedagogów humanistycznych uważała ją za najwyższy cel studiów. Poznanie rzeczy jest ważniejsze niż znajomość słów. Gdy człowiek wie co ma powiedzieć, bez problemu znajdzie wyrazy.

ANDRZEJ FRYCZ MODRZEWSKI

•    O poprawie Rzeczypospolitej reforma państwa, która miała zmierzać, jeśli już nie do bezwzględnej równości wszystkich obywateli wobec prawa, to przynajmniej do jak najdalej idącego zmniejszenia przepaści między szlachtą a plebejuszami. Powinna więc zapewnić mieszczanom prawo nabywania ziemi, oprzeć szlachectwo na wartościach osobistych jednostek, zagwarantować każdemu obywatelowi odpowiednie warunki rozwoju, a królowi większą władzę, znieść sądownictwo szlachty nad chłopami, zabezpieczyć wszystkich przed wojną unarodowić kościół polski.

•    O karze za mężobójstwo, O szkole, O używaniu języka ojczystego w ceremoniach kościelnych,

•    Pracował w kancelarii kanclerza koronnego, prymasa Polski Jana Latajskiego.

•    Zadania szkoły: propagowanie nowych idei społecznych i kształtowanie w ich duchu młodego pokolenia. 2)zacieranie różnic między szlachtą a mieszczaństwem i chłopstwem. 3)dawame równego startu życiowego dzieciom wszystkicłi stanów.

•    Krytyka starego wychowania: ljkrytykował sposób wychowania synów magnackich zarzucając mu. że jest zbyt miękki i demoralizujący. 2)Poważnego niebezpieczeństwa dla życia społecznego dopatrywał się w rozwijaniu od najwcześniejszych lat w synach magnackich pychy, przesadnego mniemania o zasługach i potędze rodu. zamiłowania do bogatych strojów, złotych łańcuchów, wykwintnych potraw itp. 3)niewłaściwe i szkodliwe dla społeczeństwa wychowanie z okresu lat dziecinnych pogłębiał młody diłopiec pochodzenia magnackiego na dworach wielkich panów. Podobnie jak Maricius nie znajdował na ówczesnych dworach odpowiedniej atmosfery do rozwoju cnót i nauk. 4)podkreślał, że nie należy burzyć niczego, co uświęciła tradycja , lecz raczej przystosować stare instytucje do nowych potrzeb, przekonywał, że wychowanie dworskie, poddane pod kontrolę władz państwowych, może stać się przy odpowiednim kierownictwie „warsztatem ogłady i kształcenia umysłu'' 5)atakował pogardliwy stosunek szlachty do wiedzy 6)potępiał oświatę kościelną skierowaną wyłącznie do kandydatów na księży 7)krytyka program szkół kościelnych średniowiecza

•    Wychowanie moralne.

1. pierwsze lata życia są najważniejsze - zakładanie fundamentów moralnych na całe życie;

2 dbanie o rozwój fizyczny - przyzwyczajanie dzieci do prostego pożywienia, umiarkowanego jedzenia i picią niewygód, zimna i gorąca, troska o odpowiednie ćwiczenia fizyczne.. prostota i surowość wychowania nie powinna być przesadna i szkodzić dziecku;

3.    jego zasady moralne uświadamiały człowiekowi jego obowiązki codzienne, od najmłodszych lat należy uświadamiać dziecku jego obowiązki wobec rodziny, sąsiadów, przyjaciół, ludzi stojących wyżej w hierarchii społecznej i niżej, wobec osób prywamych i publicznych;

4.    praca - najważniejszy aspekt wychowania moralnego, należało przyzwyczajać dzieci do pracy i sprawdzać jej wyniki, gdyby dzieci uchylały się od wyznaczonych zajęć, należało je do niej zmuszać nawet za pomocą rózgi

•    Konieczność opieki państwa nad szkołami.

1. Prowadzenie szkół i czuwanie nad icłi programem powierzał państwu

2 Postulował zorganizowanie odpowiedniego wychowania i nauczania dla wszystkich chłopców, bez względu na ich pochodzenie społeczne i stan majątkowy.

3.    przeznaczenie części dochodów klasztornych na utrzymanie szkół; postulował aby bogate konwent, mające mało mnichów, dostarczały funduszów na kształcenie studentów

4.    gros funduszów na utrzymanie szkół powinni dostarczać biskupi przez nadawanie uczonym wyższych urzędów kościelnych, dochody i beneficja kościebie powinny dostarczać odpowiednich sum na dostatnie utrzymanie nauczycieli, aby nie musieli om szukać dodatkowych zajęć dla zabezpieczenia swojego bytu;

5.    żądał dobierania uczniów na podstawie ich uzdolnień

•    Program nauczania

1.    2stopnie nauki szkolnej: trivium (gramatyka, retoryka dialektyka). powinien dawać przygotowanie ogólne do zrozumienia przedmiotów wchodzących do programu szkoły średmej, stanowiącej drugo stopień.

2.    cłdopcy powinni się przykładać do tych przedmiotów, które im przyniosą korzyść w wieku dojtzałym szczególnie przy załatwianiu różnych spraw publicznych.

3.    oprócz języków klasycznych szkoła powinna uczyć filozofii, pięknego stylu, wymowy, umiejętności brania udziału w uczonych dysputach oraz w deklamacjach nauczanie języka polskiego

4.    wewnętrzne życie szkoły oparte na samorządzie uczniowskim, stanowiącym rodzaj sądu uczniowskiego.

2