50699

2. Cele i funkcje edukacji dorosłych

Funkcje:

Funkcja zastępcza polega na przekazaniu ludziom dorosłym tych wiadomości i ukształtowaniu u nich tych umiejętności czy tych dyspozycji i sil umysłowych, cech chaiakieru. których z jakichkolwiek przyczyn nie zdobyli w czasie nortnakiego nauczania szkolnego, określonego przez ustawowy obowiązek szkolny. Miarą więc tej funkcji jest rozległość realizacji zadań "zastępczych" wypływających z powodu zaniedbania wykształcenia w zakresie ustawowo obowiązkowej szkoły podstawowej.

Znaczy to. że przez finkcję tę rozumieć można wszystkie formy uzupebiiania wykształcenia do poziomu "średniej" krajowej i ewentualnie wymagji zawodowych na poszczególnych stanowiskach pracy.

Funkcja właściwa edukacji dorosłych polega w pierwszym rzędzie na stałym aktualizowaniu i uzupełnianiu wiedzy i umiejętności ludzi dorosłych z dziedziny polityki, gospodaiki. ideologii, różnych dziedzin nauki, techniki i sztuki, w zakresie nie objętym programem szkoły, a koniecznym do właściwego spełniania obowiązków zawodowych i społecznych. Polega ona na przyswajaniu wiedzy i umiejętności, których dorośli nie poznali w szkole hi> które zestarzały się od czasów ich nauki szkolnej.

Polega ona następnie na dalszym ksztakowaniu i doskonaleni! sił umysłcwych lezących się: postrzegawczości. uzdolnień, inteligencji i wyobraźni, uwagi, myślenia, zainteresowań i zamiłowań intelektualnych, pasji poznawczych

Treścią jej jest także kształtowanie świadomych postaw społecznych ludzi dorosłych stosownie do istniejących i stale zmieniających się potrzeb edukacji i aktywności zawodowej, rodzinnej czy społecznej, pogłębienie pracowito

ści i wytrwałości, energii do działania, dzielności i in. Nadto częścią składowątej funkcji jest osobista ekspresja człowieka dorosłego, kształtowanie cech chroniących go przed skukami napięć psychicznych, dalsze uodpamianie go na stresy . funkcję ekonomiczną edukacji dorosłych Wyraża się ona we wpływie edukacji dorosłych na wydajność ekonomicaią jednostek i grup społecznych. Głównie polega ona na podniesieniu poprzez poprawę kwalifikacji dorosłego wydajności jego pracy i poprawie jakości jej wytworów. Dostrzega się to zarówno na przykładzie pracy produkcyjnej, jak i aktywności w usługach, administracji, ochronie zdrowia, wymianę sprawiedliwości, zarządzaniu

funkcja popularyzacyjna edukacji dorosłych Polega ona na rozpowszechnieniu wśród szerokich kręgów społeczeństwa najnowszej wiedzy z różnych nauk. polityki, techniki, kultury i sztuki, z codziennego życia i pracy. Przez takie rozpowszechnianie dużym kręgom społecznym niespecjalistów. w formie przystępnej i zrozumiałej nowych treści, sposobów myślenia i wzorów zachowania się, przygotowuje ona ludzi do modernizacji życia i pracy, inicjuje postęp i nowoczesność. Funkcji tej służą różne działania edikacyyie • głównie jednak za pomocą odczytu przygotowywanie i publikowanie popularnych wydawnictw (czascpisma, książki), emitowanie audycji radiowych i telewizyjnych, seanse filmów popularnonaukowych, wystawiennictwo i samokształcenie

funkcję edukacji dorosłych nazwiemy integracyjną. Polega ona na scalaniu różnych grup społecznych, umacniano więzi pomiędzy członkami tych grup W wymiarze poszczególnych jednostek istotą integracji

jest identyfikowanie się poszczególnych osób z ideologią, tradycjami, planami i aspiracjami, celami i ideałami, pragnieniami, zadaniami, doświadczeniami i wat ościami, zachowaniami i postawami innych osób i grup

funkcja adaptacyjna edukacji dorosłych Polega ona na przystosowaniu człowieka do wanmków. w jakich się w danej chwili znalazł. Jest to w pierwszym rzędzie adaptacja ludzi do życia w warunkach cywilizacji zmiennej, do nowego środowiska zamieszkania, do nowej zmienianej często pracy, nowego środowiska, kręgu towarzyskiego.

fnnkcie polityczna (lub ideologiczną) edukacji dorosłych. Wyraża się cna w podioszeniu przez edukację świadomości politycznej i ideologicznej członków określonych gnip - stosownie do wymagań chwili Dzięki temu gnipy te stają się bardziej spójne Przez to stają się one silniejszymi i sprawniejszymi a z kolei przez to uzyskują funkcjcnalnie wyraźną przewagę nad nnymi kolektywami Przez wiedzę i wysokie wykształcenie zdobywane m in w różnych formach edukacji dorosłych, określone, edukujące się grupy społeczne stają się "mądrzejszymi".

funkcja konstniktywna edukacji dorosłych. Najogólniej mówiąc wyraża się ona w przekształcaniu na lepsze, w podnoszeniu na wyższy poziom organizacyjny i cywilizacyjny życia jednostek i grup Edukacja - poprzez przekazywanie wiedzy, kształtowane nawyków, rozwój siłi zainteresowań umysłowych, budzenie potrzeb i aspiracji do lepszego życia, tworzenie nowych poglądów i przekonań • staje się motorem rozwoju cywilizacyjnego i społecznego Za jej pośrednictwem wdraża się w życie ludzkie, w procesy pracy i działalności pozazawodowej nową technikę i organizację, realizitje postęp techniczny, technologiczny i organizacyjny, ulepsza stosimki międzyludzkie, doskonali wzajemne współżycie ludzi, usprawnia je i racjaializuje. czyni ekonomiczniejszym. optymalizuje własne życie ludzi z punktu widzenia dobra indy widualnego i społecznego, przeciwdziała szokowi i kryzysom.

funkcja eliminacyjna edukacji dorosłych Polega ona na eliminowani! ze świadomości, a tym samym i zachowań łudzi: wyobrażeń, poglądów, idei. upodobań, postaw i zwyczajów

już niepotrzebnych, "starych", stanowiących barierę racjonalnego życia i pracy. Przykładem niepotrzebnych, zbędnych poglądów, postaw i zwyczajów skutecznie neutralizowanych w toku edukacji dorosłych są: niezdyscyplinowanie, niewłaściwy stosunek do pracy, konserwatyzm, różnego rodzaju uprzedzenia, brak zaufania we własne siły. niemoc, poczucie bezsilności, lenistwo, nałogi przekazywanie tradycu. tego co wartościowe z przeszłości Istota tej funkcji spiowadza się do zachowania i przekazania uczącym się obecnie dorosłym wartości gnipowych i osobistych z przeszłości Chodzi w niej głównie o dorobek intelektualny i kulturahiy. obyczaje, poglądy, przekonania, normy postępowania, waitości. stosunek do pracy, folklor, tradycje zawodowe, rodzinne, lokalne i ogólnonarodowe Przekazy wanie tych elementów w loku edikacji dorosłych sprawia, że relikty przeszłości żyją i są dziedziczone przez pokolenia następne Dzięki temu trwa tradycja narodowa. zawodowa.rodzuma. lokalna.

funkcii profilaktycznej edukacji dorosłych. Aktywność edukacyjna to dzisiaj skuteczny sposób na zabezpieczenie przed utratą pracy, nieszczęśliwymi wypadkami a nawet chorobą To także skuteczny program zabezpieczenia przed stagnacją umyslową i moralną człowieka, to także przeciwdziałanie procesowi ogromnej inflacji wiedzy, zapobieganie procesowi starzenia się kwalifikacji. funkcja terapeutyczna edukacji dorosłych \tyraza się ona w leczeniu poprzez kształcenie różnych dolegliwości somatycznych i psychicznych. Mechanizm działaua terapeutycznego edukacji dorosłych polega na tym. że intensywne uczenie odrywa myśli chorego od jego dolegliwości, a przez to nawet ciężkie objawy chorobowe znoszone są skuteczniej a niejednokrotnie ustępiiją szybciej i skuteczniej. Dowodzi tego organizowanie czytelnictwa na oddziałach wewnętrznych w klinikach i szpitalach oraz organizowanie różnego typu zajęć artystycznych (twórczość, odtwórczość) w zakładach dla zagrożonych chorobą psychiczną i niedostosowanych społecznie Wyodrębniane też bywają fimkcje IJDóWdOm IfflOWaąrjM. IdamallZUldCdi OPtymdllzaŁJłUdi 111