okresy podwyższonej podatności przed którymi i po których wrażliwość jest mniejsza)
Podłużne badania rozw oju.
badanie podl-dot.tych samych osób,
-pozwalają na obserwowanie procesów rozw. dzięki czemu można uchwycić zarówno rozw.poszczególnych elementów jak i icli wzajemnej relacji -ich wyniki musza być potwierdzone innymi wynikami badanie przekrojów e-pozwalaja uchwycić zależność między wiekiem a osobowością -możliwe jest znalezienie związków między różnymi zjawiskami (wychowanie) a rozwojem
-2 ograniczenia, (l)zw.przyczynowych trzeba się domyślać
(2) różnice mogą wynikać ze zmian obyczajowych a nie z wieku badanych
stałość i zmienność rozw.osob.
-4 rodz.zmian:- bezwzględne i względne -fenotypowe i genotypowe -ciągłe i nieciągłe przykłady badań podłużnych
(a)szwedzkie badanie rozwoju indywidualnego Magnussona
-badania pódl. dot.współdziałania czynników śród. i ndywid. w procesie rozwoju od dzieciństwa do dorosłości -dot. rozwoju patologii spoi t.j alkoholizm
-dojrzewanie i biol. i spoi. dziewcząt 9moment dojrzewania a kłopoty wdomu): dziewczęta wcześniej dojrzewające sprawiały więcej problemów -rozwój patologii spoi u chłopców: 13 lat mało adrenaliny-w dorosłości przestępcy częściej niż o wys. poziomie adremaliny
-właściwości tych badań:pozwoliły na wprowadzenie standardów tego typu badań, łączyły uwarunkowania biol. z psych.,obejmowały całego człowieka a nie relacje pomiędzy cechami
-Magnusson: tylko bad.podłużne pozwalają zrozumieć relacje pomiędzy różnymi zm. a także tylko dzięki nim można uchwycić odmienne relacje między zm. w różnych okresach oraz wyodrębnienie podgrup (b)badania pódl. Blocków
I
badania nad gr. ludzi w 3 momentach ich życia:gimnazjum, liceum i po 30
- badał metoda Q-sortu na podst. wywiadów
- dowiódł zasadniczej ciągłości osobowości (korelacje ocen z 3 różnych okresów życia)
różnice między kobietami i mężczyznami w zakresie wskaźników ciągłości ( po liceum
u M większe niż u K zwężenie zaint.i psadek poczucia humoru, u K nodwrotnie)
- ciągłość większa w krótszych niż w dłuższych odstępach czasu
- różnice w ciągłości pomiędzy poszczególnymi ludźmi
II
- badanie rozwoju konstruktów osobistych, którym przypisywali znaczenie
kontroli ego(umiejętność wyrażania lub tłumienia swoich impulsów uczuc i pragnień, zdolność do odraczania gratyfikacji, powstrzymywania się od działania i izolowania od środowiska) oraz prężności ego(umiejetność modyfikowaniaprzez dana jednostkę