124989

BIAŁKA WIĄZĄCE/INICJACJA TRANSKRYPCJI

Rozdział 11 Budowa kompleksu inicjującego transkrypcję.

Transkrypton jest początkowym produktem ekspresji genomu, jest to zbiór cząsteczek RNA pozostałych po transkrypcji tych genów kodujących białka, w których zawarta informacja genetyczna jest potrzebna komórce w danym momencie. Powstaje w czasie transkrypcji, w czasie której pojedyncze geny są kopiowane na cząsteczki RNA Ogólnie transkrypcja to proces gdzie DNA robi RNA.

jednak proces od genomu do transkryptonu jest bardziej złożony i dzieli się nadva główne etapy.

■    Inicjacja transkrypcji - budowanie powyżej sekwencji kodującej kompleksu białkowego, złażonego z polimeraz RNA i dodatkowych białek. W wyniku aktywności tego kompleksu powstaje kopia genu -transkrypt RNA, Na tym etapie działają mechanizmy decydujące o tym czy gen ulega czy nie ulega transkrypcji.

■    Synteza i obróbka RNA rozpoczyna się gdy polimeraza RNA opuszcza rejon inicjacji i zaczyna syntezować RNA - kopię genu. Na końcu tego procesu jest zakończenie procesów obróbki i modyfikacji przekształcających pierwotny traskryptw mRNA.

11.1 Białka wiążące DNA i ich miejsca wiązania.

Domeny wiążące DNA

■    Helisa-skrę-helisa (HTH) - jest zbudowana z dwóch helis a oddzielonych skrętem w łańcuchu białkowym, struktura skrętu ma specyficzna konformację - skręt p, składający się z czterech aminokwasów. Druga helisa a jest helisą rozpoznającą bo skręt p razem z pierwszą helisą umiejscawiają drugą na powierzchni białka tak żeby pasowała do wnętrza większej szczeliny w cząsteczce której kontakt z DNA decyduje o możliwości przeczytania informacji zawartej w DNA. Domena HTH składa się z 20 aminokwasów. Występuje w wielu prokariotyczrych i eukariotycznych białkach wiążących DNA. U bakterii domenę tą zwiera represor laktozy regulujący ekspresje operonu laktozowego.

Istotne białka z domeną HTH to te które są ważne dla regulacji ekspresji genów, należą do nich białka z domeną homeotyczną (rozbudowana domena HTH - składa się z 60 aminokwasów tworzących 4 helisy a, między drugą i trzecią helisą znajduje się skręt p, trzecia helisa jest rozpoznawająca a pierwsza oddziałuje z mniejszym rowkiem).

Inne domeny typu HTH :

o Dom ena POU przeważ ni e w białkach z dom eną hom eotyczną, domeny ze sobą współpracują wiążąc ze sobą fragmenty podwójnej helisy

o Uskrzydlona Helisa-skręt-helisa - rozbudowana wersja HTH z jednej strony domeny HTH ma trzecią helisę az jednej strony a z drugiej strony harmonijkę p.

■    Palec cynkowy - domena często występująca u eukariotów. Można wymienić sześć wersji tej domeny: