53457

organów kolegialnych na rzecz organów monokratycznych. Wszystkie kwestie, które nie były unormowane jako kompetencje ciał kolegialnych były kompetencjami ciał monokratycznych. Poza tym. w stosunku do wcześniejszej sytuacji prawnej, nastąpiło wzmocnienie kontroli państwowej nad samorządem. Zamiast wyborów nastąpiło mianowanie organów samorządowych przez organy administracji państwowej - jest to wybór komisaryczny. Ustawa z 1933 r. wprowadziła podział zadań na:

•    zadania własne - dotyczyły lokalnych spraw samorządu, kultury, oświaty, komunikacji miejskiej, spraw gospodarczych, zdrowia publicznego (część spraw realizowano w zakresie zadań własnych, a część w zakresie zadań poruczonych).

•    zadania poruczone - ustawy i rozporządzenia mogły przekazać różne sprawy samorządom, np.: sprawy budowlane, przemysłowe, kwestie związane ze zdrowiem publicznym, pośrednictwem pracy.

Konstytucja kwietniowa poświęciła samorządowi terytorialnemu artykuł 72: ..Administracja państwowa spaja administrację rządową oraz samorząd terytorialny."

W połowie lat 30-tych samorząd terytorialny zatrudniał ok. 100 tys.. czyli był ważnym prawodawcą. Samorząd terytorialny prowadził również działalność gospodarczą, czyli odgrywał ważną rolę w życiu gospodarczym państwa. Budżet samorządu stanowił ok. 30% budżetu państwa.

Dochody samorządu:

•    dopłaty pobierane przy podatkach państwowych

•    rozmaite spłaty samoistne

•    majątek własny samorządu

Jednakże nie były to dostateczne pieniądze, które wystarczyłyby na realizację zadań samorządu. W tej sytuacji (zwłaszcza w miastach) samorząd zaciągał kredyty przez co stawał się dłużnikiem skarbu państwa i stawał się coraz bardziej zależny od państwa. Inną możliwością oprócz zaciągania kredytów było tworzenie tzw. związków celnych - gminy mogły łączyć się w pewien związek, który działał w oparciu o statut, miał osobowość prawną i własne organy . W ten sposób samorząd terytorialny miał większą niezależność finansową. Przykłady związków celnych:

•    Związek Miast Polskich

•    Związek Powiatów

•    Związek Gmin (obejmowałziemie byłego Królestwa Polskiego)

•    Związek Gmin Województwa Śląskiego (związek lokalny)

Wszystkie te związki tworzyły komisje porozumiewawcze, które miały przedstawiać propozycje samorządów wobec planów i działań władzy wykonawczej.

Wszystkie powiatowe lub wojewódzkie związki miały obowiązkowo należeć do Związku Rewizyjnego Samorządu Terytorialnego, którego działanie polegało na sprawowaniu kontroli przez te związki nad gospodarka i finansami samorządu. Prezes Związku był mianowany przez premiera na wniosek ministra spraw wewnętrznych.

Samorząd zawodowy

Obejmował osoby skupione w tzw. wolnych zawodach (np.: adwokaci, lekarze) i przynależące do izb zawodowych (np.: izba adwokacka).

Samorząd gospodarczy

Według konstytucji marcowej osoby, które trudniły się działalnością gospodarczą mogły się zrzekać w izbach mających chronić ich interesy (np.: izba rolników). Te zrzeszone izby miały mieć nadbudówkę w postaci Izby Gospodarczej RP. z którą państwo miało konsultować akty o tematyce gospodarczej.